Xoá bỏ độc quyền vàng miếng

VHO - Chính phủ vừa ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP ngày 26.8 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP ngày 3.4.2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Điểm mới đáng chú ý của Nghị định này là xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng.

Nghị định 232/2025/NĐ-CP đã bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định 24/2012/NĐ-CP xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Về phạm vi điều chỉnh, Nghị định số 232/2025/NĐ-CP đã bổ sung "hoạt động sản xuất vàng miếng" tại khoản 1 Điều 1 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP. Cụ thể như sau:

"1. Nghị định này quy định về hoạt động kinh doanh vàng, bao gồm: Hoạt động sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động sản xuất vàng miếng; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng và các hoạt động kinh doanh vàng khác, bao gồm cả hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản và hoạt động phái sinh về vàng".

Nghị định số 232/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 3 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về khái niệm vàng miếng, cụ thể:

"2. Vàng miếng là sản phẩm vàng được dập thành miếng, có đóng chữ, số chỉ khối lượng, chất lượng, có ký mã hiệu của doanh nghiệp và ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho phép sản xuất; vàng miếng do Ngân hàng Nhà nước tổ chức sản xuất trong từng thời kỳ".

Theo quy định mới, cụm từ "tổ chức tín dụng" được sửa thành "ngân hàng thương mại" để phù hợp với phạm vi hoạt động của ngân hàng thương mại tại Luật Các tổ chức tín dụng (khoản 17, 21 và khoản 38 Điều 4 và khoản 1 Điều 114) và định hướng chỉ cho phép các ngân hàng thương mại (không bao gồm các tổ chức tín dụng khác) được thực hiện hoạt động sản xuất vàng miếng, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng... 

Theo nhận định của các chuyên gia nghiên cứu thị trường, trong bối cảnh giá vàng trong nước lập kỷ lục về giá, chênh lệch giá vàng miếng SJC và thế giới lên tới gần 20 triệu đồng/lượng, việc Nghị định số 232/2025/NĐ-CP ra đời là tín hiệu rất tích cực giúp giảm bớt sức nóng thị trường.

Việc xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng sẽ làm giảm kỳ vọng rằng vàng SJC tiếp tục khan hiếm, giá vàng sẽ tiếp tục tăng. Các chuyên gia dự đoán, khả năng cao tình trạng liên tục lập đỉnh của giá vàng trong nước sẽ dừng lại; mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới cũng sẽ dần được rút ngắn.

Dù nghị định mới đã được ban hành, tác động tăng cung vàng nhập khẩu sẽ không thể thấy ngay. Bởi lẽ, việc triển khai còn phải chờ thông tư hướng dẫn; các doanh nghiệp cũng cần thời gian để tăng cường nhập khẩu và sản xuất vàng.

Chỉ khi có thông tư hướng dẫn rõ ràng, các doanh nghiệp nhập được vàng nguyên liệu, dập ra vàng miếng SJC hay vàng miếng thương hiệu khác, lúc đó thị trường mới quay về quỹ đạo thông thường (biến động lên xuống theo nhịp giá vàng thế giới).

Tuy nhiên, việc nghị định được ban hành sẽ ngay lập tức gây ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư. Những người đang có ý định mua vàng sẽ chần chừ, tạm dừng giao dịch để nghe ngóng tình hình, trong khi đó những người đang sở hữu vàng có thể sẽ tranh thủ bán ra để chốt lời. Nguồn cung tạm thời trên thị trường sẽ đến từ những người muốn bán vàng chốt lời.

Theo dự đoán, thời gian tới chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới sẽ giảm dần từ gần 20 triệu đồng/lượng xuống còn 16 - 17 triệu đồng/lượng, sau đó có thể giảm xuống 14 - 15 triệu đồng/lượng. Khoảng 5 - 7 triệu đồng/lượng được xem là mức chênh lệch hợp lý.

Các chuyên gia cũng lưu ý, cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ khi thực hiện các giải pháp quản lý mới với thị trường vàng. Trong đó, Ngân hàng Nhà nước cần giữ vai trò quản lý thị trường vàng một cách chặt chẽ để tránh tình trạng "vàng hóa" nền kinh tế.

Sau khi ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục nghiên cứu và thực hiện những bước đi tiếp theo quan trọng hơn như: lập sở giao dịch vàng quốc gia, cho phép đưa vàng vào giao dịch trên sở giao dịch hàng hóa, lập sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam... Vì vậy có thể nói, việc phá thế độc quyền của vàng miếng SJC chỉ là bước đi ban đầu.