Níu chân du khách bằng trống đôi, cồng ba, chiêng năm

VHO- Nghệ thuật trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm của đồng bào Chăm H’roi và Bana thôn Xí Thoại được công nhận là di sản văn hóa cấp quốc gia vào tháng 2.2016. Đây là nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Đồng Xuân (Phú Yên) và đang được các ngành chức năng quan tâm đầu tư nhằm bảo tồn, phát huy giá trị để trở thành sản phẩm thu hút khách du lịch.

 Các nghệ nhân Chăm H’roi huyện Đồng Xuân (Phú Yên) trình diễn nghệ thuật trống đôi, cồng ba

Hòa cùng âm thanh của trống đôi, cồng ba, chiêng năm của các nghệ nhân và những điệu múa xoang của các chàng trai cô gái Chăm H’roi là lời khấn của thầy cúng trong lễ cầu an như vọng khắp cả núi rừng. Ông Sô Thanh Điền, trưởng nhóm nghệ nhân trống đôi, cồng ba, chiêng năm thôn Hà Rai, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) tâm sự: “Đồng bào dân tộc thiểu số có rất nhiều loại nhạc cụ truyền thống, trong đó trống, cồng chiêng là những nhạc cụ tiêu biểu nhất. Trong đời sống văn hóa tinh thần của người Chăm H’roi trống đôi, cồng ba, chiêng năm có một vị trí, ý nghĩa đặc biệt trong những dịp lễ hội, nghi lễ”.

Trống đôi, cồng ba, chiêng năm và những điệu xoang được các nghệ nhân trình diễn đặc sắc trong Lễ cúng đổ đầu. Đây là lễ cúng không thể thiếu vào dịp đầu năm mới, là tục lệ truyền thống của đồng bào dân tộc Chăm, nhằm cầu sức khỏe, làm ăn phát tài, phát lộc, “chân cứng đá mềm”, đi đến nơi về đến chốn... trong cả năm. Các sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào Chăm H’roi đã được tái hiện sinh động và chân thực. Sự hòa quyện của ba loại nhạc cụ này về âm điệu, tiết tấu và ngôn ngữ hình thể của người biểu diễn đã tạo nên những màn trình diễn nghệ thuật độc đáo.

Trong Lễ cúng mừng sức khỏe của đồng bào Chăm H’roi tỉnh Phú Yên vào tháng 3 âm lịch hằng năm tại nhà rông của buôn làng, du khách cũng có thể chiêm ngưỡng nét đẹp di sản văn hóa của nghệ thuật trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm. Sau phần lễ, các cô gái Chăm H’roi tay trong tay nhịp nhàng uyển chuyển điệu múa xoang cùng tiếng trống đôi, cồng ba, chiêng năm rộn ràng vang lên, náo nức cho cả dân làng. Nhạc sĩ Kpă Y Lăng chia sẻ: “Lễ cúng mừng sức khỏe là một trong những lễ hội đặc sắc và quan trọng được diễn ra hằng năm của đồng bào Chăm H’roi tỉnh Phú Yên. Với ý nghĩa đặc sắc đó, cho đến nay trong đời sống hội nhập và phát triển thì lễ hội này vẫn còn được gìn giữ, cũng như phát huy trong tầng lớp thế hệ con cháu đồng bào Chăm tỉnh Phú Yên”.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Thái, Giám đốc Sở VHTTDL Phú Yên, những năm gần đây Lễ hội “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm” huyện Đồng Xuân không những có sự tham gia đông đủ của các đoàn nghệ nhân dân tộc thiểu số đến từ các xã trên địa bàn huyện Đồng Xuân, mà còn có sự tham gia của đoàn nghệ nhân bà con dân tộc thiểu số huyện Vân Canh (Bình định). Đây là dịp để đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đồng Xuân gặp gỡ, giao lưu, học hỏi, tăng cường tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc, đồng thời phát huy hiệu quả điểm du lịch - văn hóa thôn Xí Thoại, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương. 

 PHAN HIẾU