Mãn nhãn xem người xứ Lạng múa sư tử mèo

VHO - Tại “Phiên chợ vùng cao - Vui Tết độc lập” đang diễn ra tại Làng Văn hoá - du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Đoài Phương, Hà Nội), người dân và du khách vô cùng ấn tượng trước màn trình diễn nghệ thuật múa sư tử mèo của đoàn nghệ nhân tỉnh Lạng Sơn.

Lạng Sơn là một vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như Nhị - Tam Thanh, núi Tô Thị, thành Nhà Mạc, chùa Tiên, Giếng Tiên, núi Mẫu Sơn...

Lạng Sơn cũng là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số như Nùng, Tày, Kinh, Dao, Mông, Hoa, Sán Chay.

Trải qua quá trình hình thành và phát triển, cộng đồng các dân tộc ở Lạng Sơn luôn đoàn kết, gìn giữ và trao truyền các di sản văn hóa của xứ Lạng.

Cùng với các loại hình di sản văn hóa như hát Then - Đàn tính, hát Sli, Lượn, múa sư tử mèo cũng là một thành tố góp phần tạo nên bản sắc độc đáo của người Tày và Nùng nơi đây.

Những di sản đó đã tạo nên một mảng màu văn hóa tươi sáng trong bức tranh văn hóa đậm đà bản sắc của người dân nơi đây.

Múa sư tử mèo của dân tộc Tày và Nùng ở Lạng Sơn là nét sinh hoạt văn hóa mang bản sắc độc đáo của xứ Lạng.

Trong các lễ hội của người Tày và Nùng, múa sư tử (tiếng bản địa gọi là kỳ lân) là một loại hình văn hóa đặc sắc, tiêu biểu.

Sư tử được đồng bào nơi đây xem là con vật thiêng liêng và luôn mang lại những điều may mắn cho con người.

Múa sư tử mèo thường được biểu diễn trong các dịp năm mới, khai trương, khánh thành hoặc các lễ hội dân gian.

Múa sư tử còn là một hoạt động thể hiện khát vọng của con người về một cuộc sống tốt đẹp hơn, bởi đồng bào quan niệm sư tử là biểu tượng cho sự thịnh vượng, phát đạt và mang theo hạnh phúc, no đủ đến mọi nơi nó đi qua.

Vì vậy, vào dịp năm mới, các đội múa sư tử thường được mời vào nhà để múa chúc Tết, với niềm tin rằng sự xuất hiện của sư tử sẽ mang lại bình an, may mắn và một năm mới sung túc, ấm no.

Múa sư tử mèo là hình thức biểu diễn tổng hợp độc đáo và phong phú, được trao truyền qua nhiều thế hệ.

Múa sư tử là hình thức biểu diễn tổng hợp trong đó múa là chủ đạo, nhưng không tách rời khỏi nhạc và trò diễn.

Đi đôi với múa là biểu diễn các bài quyền, kiếm, binh khí trong võ thuật dân tộc.

Người thể hiện được loại hình này không chỉ có sức khỏe, sự dẻo dai, khéo léo mà còn cần có trí tưởng tượng về hình ảnh của các con linh vật như hổ, mèo, sư tử... cũng như tính cách của chúng.

 Khi được các thanh niên nhập vai, các con sư tử sẽ biến thành những hình thù khác nhau với nhiều tư thế, dáng điệu khác nhau, tất cả như một vở kịch bằng mặt nạ đầy cuốn hút, mê hoặc.

 Một đội múa sư tử có thể rất đông để thay thế vai trò của nhau khi người kia mệt, nhưng không thể thiếu 5 vai chính: Người cầm đầu (căm bẩu), người đánh trống (căm choong), người đánh thanh la (căm là), người cầm chũm chọe (căm xả), các nhân vật phụ họa bằng các trò diễn và múa võ dân tộc truyền thống.

Điệu múa sư tử mạnh mẽ, uyển chuyển hòa cùng tiếng thanh la, chũm chọe, tiếng trống và những trò vui tươi của những chú nả Lình, Báo đồng và võ cổ truyền.

Múa sư tử cùng màn trình diễn võ cổ truyền thể hiện sự mềm mại, khỏe khoắn, nhanh nhẹn, cùng những thế võ oai phong, lẫm liệt, thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc.

Ngoài ra, múa sư tử mèo còn có màn múa gậy đinh ba, múa song kiếm, thể hiện ý chí kiên cường của thanh niên dân tộc, yêu chuộng võ thuật để rèn luyện sức khỏe, bảo vệ quê hương, làng bản.

Với những giá trị văn hóa truyền thống, độc đáo, ngày 8.5.2017, múa sư tử mèo của dân tộc Tày và Nùng tỉnh Lạng Sơn đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.