VHO - Hòn Vọng Phu thuộc cụm di tích nghệ thuật và danh thắng quốc gia núi An Hoạch, phường An Hưng (TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) còn được gọi là Vọng Phu thạch, gắn với truyền thuyết người đàn bà chung thủy chờ chồng đến hóa đá đang bị sạt lở nghiêm trọng do bị bị sét đánh. Trước thực trạng này, UBND tỉnh Thanh Hóa vừa có công văn về việc triển khai thực hiện Dự án Chống sét cho di tích Hòn Vọng Phu thuộc Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh quốc gia núi An Hoạch (núi Nhồi), phường An Hưng, thành phố Thanh Hóa.

Hòn Vọng Phu bị sét đánh gây sạt lở nghiêm trọng

Theo đó, UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị UBND thành phố Thanh Hóa căn cứ các quy định của pháp luật hiện hành, ý kiến của Bộ VHTTDL hoàn thiện hồ sơ Dự án Chống sét cho di tích Hòn Vọng Phu thuộc Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh quốc gia núi An Hoạch (núi Nhồi), phường An Hưng, triển khai thực hiện các bước tiếp theo theo đúng quy định. Đồng thời, giao Sở VHTTDL căn cứ các quy định của pháp luật hiện hành, ý kiến của Bộ VHTTDL và theo chức năng nhiệm vụ khẩn trương hướng dẫn UBND thành phố Thanh Hóa tiếp thu, hoàn thiện hồ sơ Dự án Chống sét cho di tích Hòn Vọng Phu và triển khai các bước tiếp theo của dự án; giải quyết các công việc thuộc thẩm quyền, tạo điều kiện để UBND thành phố Thanh Hóa thực hiện và hoàn thành dự án trong thời gian sớm nhất, theo đúng quy định, bảo đảm chống sét, giữ an toàn cho di tích và khu vực lân cận.

Trước đó, vào đêm 15.6.2022, do xảy ra mưa lớn, sấm sét đã gây sạt lở di tích quốc gia hòn Vọng Phu ở 2 vị trí đó là ở phía Tây, gần đỉnh Hòn Vọng Phu bị sạt lở khối đá có kích thước khoảng rộng 1m x dài 3m; phía Đông hònVọng Phu, sạt lở khối đá có kích thước rộng 2,5m x dài 3m. Hiện nay, các khối đá bị sạt lở đang nằm ngay tại chân hòn Vọng Phu. Để đảm bảo an toàn, Trung tâm nghiên cứu lịch sử và bảo tồn di sản văn hóa Thanh Hóa đã kiến nghị chính quyền địa phương thông báo về khu vực sạt lở gây nguy hiểm tại núi Hòn Vọng Phu; khoanh vùng khu vực có nguy cơ ảnh hưởng, không cho người, phương tiện vào khu vực sạt lở; đồng thời lập phương án để xuất các cấp có thẩm quyền xem xét làm cột thu lôi chống sét; cắm biển cảnh báo dưới chân núi để đảm bảo an ninh, an toàn cho nhân dân và du khách thập phương đến thăm quan tại di tích. Ngoài ra, Trung tâm nghiên cứu lịch sử và bảo tồn di sản văn hóa cũng có ý kiến, để hạn chế sét đánh vào khu vực núi Hòn Vọng Phu, hiện nay có một công trình nhà tôn, do nhân dân tự ý xây dựng, đề nghị chính quyền địa phương tháo dỡ.

Đến ngày 1.10, nhằm làm rõ nguyên nhân và có các giải pháp tối ưu, bảo đảm cơ sở khoa học trong xử lý, ngăn chặn tình trạng sạt lở, bảo tồn và phát huy giá trị di tích quốc gia hòn Vọng Phu theo đúng quy định, Sở VHTTDL Thanh Hóa đã tổ chức hội thảo khoa học “Đánh giá thực trạng và đề xuất phương án giải pháp bảo tồn di tích thắng cảnh hòn Vọng Phu”. 

Hội thảo khoa học đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp bảo tồn di tích thắng cảnh hòn Vọng Phu thuộc Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch (núi Nhồi), phường An Hưng (TP Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hóa) diễn ra vào ngày 1.10.2023

Tại hội thảo Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL) Trần Đình Thành đã khẳng định, đây là di tích có giá trị về mặt lịch sử và cảnh quan, là hệ thống dãy núi có các thiết chế văn hóa gắn liền với nhau tạo thành tổng thể cho cả di tích. Tuy nhiên, hiện trạng khu vực hòn Vọng Phu đã bị tróc vỡ, xuất hiện nhiều vết nứt là những biểu hiện cho nguy cơ sụp đổ của hòn Vọng Phu. Ngoài ra, với hình dạng hiện nay của khối đá, đổ nghiêng theo phương thẳng đứng 10-15 độ, cùng với nguy cơ sét đánh sẽ tạo ra khả năng sập đổ rất cao. Do đó, trước mắt UBND TP Thanh Hóa cần lập biển báo khu vực nguy hiểm, có nguy cơ sạt lở và tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao cảnh giác của người dân và khách tham quan. Phân vùng, sử dụng các giải pháp như lưới thép, hàng rào... đảm bảo an toàn và thẩm mỹ hạn chế tác động của hiện tượng đá lăn, đá đổ quanh khu vực Núi Nhồi. Thực hiện ngay việc tháo dỡ, dọn dẹp các công trình đã xây dựng trái phép trong khu vực hòn Vọng Phu. Chủ trì, phối hợp các Sở, ban, ngành chức năng cấp tỉnh; các cơ quan liên quan ở Trung ương như Viện Vật lý địa cầu, Viện Khoa học Địa chất khoảng sản, Viện Khoa học Công nghệ xây dựng, cơ quan Điện lực... lập dự án chống sét, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện. Từ những giá trị di sản và hiện trạng của di tích một lần nữa khẳng định giá trị của khu di tích Núi Nhồi nói chung và hòn Vọng Phu nói riêng đang ở trong tình trạng rất nguy cấp, cần sớm triển khai đồng bộ các nội dung mà hội thảo đã đề cập về bảo tồn, phục hồi, phát huy giá trị của di tích.

NGUYỄN LINH