VHO- Ngay ngày đầu tháng 11 vừa qua, Ban quản lý di tích (Sở VHTT Nghệ An) long trọng tổ chức hội nghị tập huấn công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023, với sự tham dự của 21 huyện, thành phố, thị xã, và được đánh giá thành công tốt đẹp, để lại nhiều dấu ấn trong các đại biểu. Thông tin này chúng tôi cũng chỉ được biết trên mạng xã hội Zalo của lãnh đạo Ban quản lý di tích tỉnh này, chứ không hề được mời hay gọi điện báo đến đưa tin.

 Cũng trong khoảng thời gian đó, phóng viên Văn Hóa một lần nữa trở lại ngôi đình Nhân Hậu, một ngôi đình cổ trên địa bàn huyện Nam Đàn với những bức chạm trổ hết sức có giá trị về nghệ thuật truyền thống, đang chờ đổ sập vì không ai trông coi, bảo vệ, tu bổ cấp thiết.

So với cách đây hơn một tháng, hình dáng xiêu vẹo, “nghiêng ngả” như đổ sập đến nơi của ngôi đình thì vẫn vậy, có khác chăng là người ta đã kịp thời “chống đỡ” bằng cách phủ kín mấy tấm bạt lên mái đình để “khỏi nắng mưa”, cạnh đó dựng lên tấm biển cảnh báo “khu vực nguy hiểm”. Còn lại chưa có bất cứ động thái nào cho thấy ngôi đình cổ sẽ được “cứu chữa”. Báo họa hơn, người ta còn đang tính đến phương án dỡ ngôi đình ra, cấu kiện nào còn tốt, sử dụng được sẽ dùng vào việc làm nhà văn hóa xóm, mặc kệ cho di sản của tiền nhân này bị đưa ra khỏi danh mục kiểm kê di tích của tỉnh. Và nếu như thế thật là đồng nghĩa với việc, thế hệ hôm nay vì nghèo quá, nghèo đến mức không có đủ kinh phí tu bổ cấp thiết, đành tuyên bố “khai tử” ngôi đình cổ.

Giá mà, tại hội nghị tập huấn công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023 này, có người dám lên tiếng giữa diễn đàn với sự có mặt của nhiều lãnh đạo Sở, ban, ngành, qua đó cùng đưa ra những hiến kế, cách làm; thậm chí quyên góp, kêu gọi “Mạnh Thường Quân” nhằm cứu lấy ngôi đình cổ Nhân Hậu, chắc sẽ là một trong những động thái nói lên sự trân quý, trách nhiệm đối với di sản của các bậc tiền nhân trao truyền cho thế hệ hôm nay. Giá mà, cũng tại hội nghị quan trọng này, những người có trách nhiệm trình chiếu thực trạng xuống cấp đến mức tiêu điều, “ngả nghiêng” của ngôi đình Nhân Hậu hàng trăm năm tuổi, rồi cùng nhau phân tích; kiến nghị những giải pháp, rút ra những bài học kinh nghiệm trong việc quản lý, bảo vệ, phát huy di sản văn hóa trên địa bàn, chắc cũng sẽ mang lại nhiều điều có tính thời sự, cảnh báo cho nhiều địa phương khác.

Nhưng hội nghị cũng đã qua rồi. Tuy nhiên, vẫn còn đó sự mong manh đến mức chỉ cần một cơn gió mạnh sẽ khiến đình cổ Nhân Hậu sập đổ, và lúc đó có tiền, nhiều tiền cũng khó lòng cứu chữa được. Vì thế, với tất cả sự trân trọng, rất mong lãnh đạo tỉnh Nghệ An chiếu cố một lần đến đình cổ Nhân Hậu để có sự chỉ đạo kịp thời, trước khi quá muộn. 

l NGUYỄN HÒA