VHO- Hôm qua 23.11, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp. Một trong những vấn đề được quan tâm tại phiên thảo luận này là điều kiện được hưởng lương hưu và chính sách trợ cấp hưu trí xã hội.

Đại biểu Phạm Thị Kiều phát biểu tại phiên thảo luận

Phát biểu trong phiên thảo luận về vấn đề nhân sinh được quan tâm này, đại biểu Phạm Thị Kiều, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho biết, bà nhất trí với nội dung của dự thảo về điều kiện hưởng lương hưu tại Điều 64. Tuy nhiên, do cách tính mức lương hưu dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nên việc giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp người lao động nghỉ hưu với mức lương rất thấp, do lao động nam chỉ hưởng mức 33,75% tương đương hơn 2 triệu đồng/tháng. Đồng thời, dự thảo luật đã bỏ quy định về mức lương hưu tối thiểu. Đây là điều mà nhiều người lao động đang băn khoăn vì có thể dẫn đến xu hướng nghèo hóa của một bộ phận người dân trong tương lai. Đại biểu đề nghị cần xem xét thiết kế cách tính lương hưu có tính chia sẻ để hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp.

Góp ý kiến vào khoản 2 Điều 66, đại biểu Phạm Thị Kiều nói: “Cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Quy định trong dự thảo luật như vậy là quá cao. Do đó, đề nghị cần nghiên cứu quy định cho phù hợp, đảm bảo sự hài hòa giữa đóng và hưởng. Vì độ tuổi bắt đầu tham gia đóng bảo hiểm của mỗi người khác nhau nên cần quy định thời gian đóng bảo hiểm để được hưởng tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% là phù hợp. Đồng thời, quy định này ở một góc độ nào đó sẽ tạo sự thiệt thòi một phía cho người lao động. Vì ở chiều ngược lại, theo quy định tại khoản 2 Điều 68, mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Trong khi đó bảo hiểm xã hội phải trả cho người lao động chỉ 0,5 lần của mức bình quân tiền lương, làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho mỗi năm cao hơn”.

Cũng góp ý về nội dung này, đại biểu Tô Văn Tám, Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum đánh giá, việc hạ độ tuổi từ 80 xuống 75 là nguyện vọng của nhân dân. “Đi tiếp xúc cử tri thì lâu nay cử tri đều kiến nghị hạ xuống. Khi đó chúng tôi trả lời là cứ tiếp thu, khi nào sửa Luật Bảo hiểm xã hội thi đưa ra. Bây giờ Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã đáp ứng việc này rồi, chúng tôi tán thành rất cao”, đại biểu Tô Văn Tám nhấn mạnh.

Còn theo đại biểu Sùng A Lềnh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai đánh giá, việc bổ sung quy định về trợ cấp hưu trí, xã hội để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng là thể chế hóa nội dung của Nghị quyết số 28 của Trung ương. Chính sách này thể hiện tính nhân văn, trách nhiệm của Nhà nước trong bảo đảm an sinh cho người cao tuổi không có lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng khác. Tuy nhiên, việc quyết định loạt trợ cấp hưu trí xã hội không gắn với nghĩa vụ đóng và được điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội như trong dự thảo luật có thể ảnh hưởng tới chính sách phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, cũng như ảnh hưởng tới mục tiêu hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần, vì có thể dẫn tới tâm lý người lao động suy nghĩ không cần tham gia bảo hiểm xã hội hoặc không cần duy trì đóng bảo hiểm xã hội để hưởng chế độ hưu trí, đến khi đủ điều kiện về tuổi (trong dự thảo luật đang đề xuất là 75 tuổi) vẫn được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Đây là vấn đề cần phải đánh giá kỹ tác động và khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước, nhất là trong điều kiện nước ta sắp chuyển sang giai đoạn dân số già hóa. Số lượng người thuộc diện bảo đảm của chính sách này sẽ ngày càng gia tăng.

Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ LĐ,TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo cho người lao động ở các độ tuổi là người cao tuổi, không có lương hưu, không có bảo hiểm xã hội hằng tháng. Để có chính sách huy động nguồn lực xã hội bổ sung cho các đối tượng này để có mức lương hưu cao hơn, việc điều chỉnh giảm dần độ tuổi trợ cấp hưu trí xã hội, trước mắt kỳ này Chính phủ đề xuất với Quốc hội giảm từ 80 xuống 75, với phương án sẽ tiếp tục giảm dần, tiến tới tiệm cận tuổi nghỉ hưu. Việc điều chỉnh này sẽ tùy theo tình hình phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách của Nhà nước. Việc này điều chỉnh thời điểm nào, mức nào sẽ do Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. 

 THU SÂM