VH- Việc xóa bỏ loại hình nội trú hệ thống trường THPT ở tỉnh Nghệ An đang tạo ra nhiều bất cập, trong đó đáng chú ý là cấp gạo cho học sinh nhưng ngay sau đó họ mang đi bán...

Huyện Tương Dương hiện có hai trường THPT với 45 lớp, gần 1.600 học sinh, trong đó có tới một nửa là con em vùng sâu vùng xa phải nội trú. Hiệu trưởng Trường THPT Tương Dương 2 Nguyễn Văn Hạnh chia sẻ: “Ngoài giờ học ở lớp về nhà trọ, các em đi vào các quán internet chơi game rất khó quản lý. Cũng do sa vào chơi điện tử nên nhiều em không đảm bảo sức khỏe, học tập sa sút dẫn đến bỏ học…”.

Thực hiện Quyết định số 49 và Thông tư 06 của Bộ GD&ĐT và nay là Thông tư số 1, từ năm 2013 tỉnh Nghệ An bắt đầu thực hiện việc bỏ loại hình trường dân tộc nội trúTrung học phổ thông (DTNT THPT) ở các huyện miền núi. Với việc xóa bỏ hệ thống trường DTNT THPT của Bộ GD& ĐT, trên thực tế, hàng nghìn học sinh ở các huyện miền núi ở NghệAn đang gặp rất nhiều khó khăn và thiệt thòi. Đáng báo động, từ việc xóa bỏ loại hình trường này đã dẫn tới tình trạng học sinh bỏ học gia tăng, lãng phí cơ sở vật chất đã được đầu tư.

Nhìn cảnh mua bán diễn ra ngay trước cổng trường, không ai nghĩ các em học sinh miền núi nơi đây mang gạo đi bán ngay sau khi được cấp phát. Có mặt tại đây chúng tôi nhận thấy, chỉ sau ít phút, khi được nhà trường cấp phát, số gạo hỗ trợ ăn trong 5 tháng đã được hầu hết em học sinh Trường THPT Tương Dương 1 đem bán... Theo lý giải của Hiệu trưởng Trường THPT Tương Dương 1 Lương Văn Nghệ, nguyên nhân dẫn tới tình trạng học sinh bán gạo hỗ trợ là bởi một năm cấp 2 kỳ, mỗi kỳ cấp 50kg gạo nên các em gặp khó trong việc bảo quản. Bởi vì nhận một lúc nhiều như thế không thể ăn hết ngay trong thời gian ngắn nên các em có thể bán đi. Vì thế, việc phát gạo nên cấp mỗi tháng, sẽ tiện lợi hơn cho các em trong việc bảo quản cũng như sử dụng.

 Học sinh vùng sâu vùng xa Trường THPT Tương Dương 2 thuê trọ trong căn phòng chật chội

Hiệu trưởng Lương Văn Nghệ nói rõ thực trạng tại trường: Trước đây, khi đang còn loại hình trường DTNT, các chế độ hỗ trợ học tập như gạo, tiền... được nhà trường quản lý chặt chẽ, thì nay theo quy định của Nghị định 116, cấp phát trực tiếp cho học sinh. Thế nhưng, phần lớn các em sử dụng không đúng mục đích. Hơn nữa, việc cấp phát gạo hỗ trợ một năm hai kỳ như hiện nay, trên thực tế không hợp lý.

Bất cập khác khi xóa bỏloại hình trường nội trú làtrong khi học sinh không có chỗ ở, việc xóa bỏ nội trú đã dẫn tới toàn bộ cơ sở vật chất được Nhà nước đầu tư trước đây như khu ký túc xá, phòng ở, giường ngủ... bây giờ bỏ không, vô cùng lãng phí. Để sử dụng cơ sở vật chất này khỏi lãng phí, đề nghị các cấp, Bộ GD&ĐT làm thế nào đó có chế độ cho các trường THPT miền núi. Theo Thông tư số 01/2016 của Bộ GD&ĐT tại mục mục 2 điều 4 có thêm quy định: “Trong trường hợp cần thiết, để tạo nguồn cán bộ là con em các dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, UBND tỉnh có thể giao cho trường phổ thông DTNT cấp huyện đào tạo cảcấp THPT”. Ở tỉnh Nghệ An, việc xóa bỏ loại hình trường THPT nội trúđược thực hiện từ năm 2013, tuy nhiên đến nay mục 2 điều 4 vẫn chưa được thực hiện. Vì thế, hàng nghìn học sinh ở 11 huyện miền núi trên địa bàn tỉnh hiện nay đang rất thiệt thòi.

Từ những khó khăn trong quá trình thực thi chính sách, có thể thấy việc xóa bỏ loại hình nội trú hệ thống trường THPT còn gặp nhiều vướng mắc, bất cập. Toàn tỉnh Nghệ An có 11 huyện miền núi, bình quân mỗi năm có khoảng 6.500-7.000 học sinh vào lớp 10. Trong khi đó, chỉ tiêu tuyển sinh của cả hai trường DTNT THPT tỉnh chỉ có 11 lớp với khoảng gần một nghìn học sinh/năm. Vì thế, số học sinh còn lại, dù cũng sinh sống tại vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, nhưng lại không may mắn được hưởng chế độ ưu đãi.

Từ những bất cập nói trên, Nhà nước và ngành chức năng cần sớm điều chỉnh, ban hành chính sách đầu tư trường phổ thông dân tộc nội trú bậc THPT cho vùng miền núi đồng bào dân tộc thiểu số, giúp hàng nghìn con em đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện thuận lợi học tập. Từ đó, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi dân tộc đặc biệt khó khăn...

Phạm Ngân