VHO - Bánh chưng xanh, câu đối đỏ, những giai điệu, hương vị và cả “mùi” Tết đang len lỏi giữa những ngày đông lạnh, trên khắp phố phường Hà Nội. Không chỉ khi đến với các địa chỉ du lịch như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Bảo tàng Mỹ thuật… mà ngay trên những con phố nhỏ, những ngôi đình cổ, người Hà Nội và du khách cũng được hòa mình trong bầu không khí Tết sớm, rộn ràng.

 Mâm cỗ Tết của người Hà Nội

Từ sớm ngày 28.1 (18 tháng 12 âm lịch), các thành viên CLB Đình làng Việt đã xúng xính áo dài khăn đóng tham gia các hoạt động trong chương trình “Tết Việt - Tết phố 2024”.

Tết Việt trên phố cổ Hà Nội

Gần như đã thành điểm hẹn, những con người yêu văn hóa Việt truyền thống lại tề tựu, lan tỏa niềm tự hào và mang đến cho phố phường Hà Nội không khí ngày xuân ấm áp. Các điểm di tích và các tuyến phố cổ Hà Nội ngập trong những sắc màu, hương vị ngày Tết. “Trưởng làng” Nguyễn Đức Bình hào hứng, dịp Tết Giáp Thìn năm nay, “Tết Việt - Tết phố”, hoạt động do BQL hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội cùng CLB Đình làng Việt tổ chức sẽ tiếp tục mang đến cho người dân Hà Nội những trải nghiệm thú vị. Các hoạt động “Tết Việt - Tết phố” diễn ra trong hai ngày: Ngày 28.1 (tức 18 tháng 12 âm lịch), từ 8h sáng rước lễ từ ngôi nhà di sản qua các tuyến phố cổ ra đình Kim Ngân. 10h sáng diễn ra lễ cáo yết Thành hoàng, lễ dựng cây nêu và trình diễn âm nhạc dân gian. Buổi chiều, giới thiệu về không gian Tết của đồng bào dân tộc Tày - Nùng.

“Tuần sau, ngày 3.2 (tức 24.12 âm lịch), chương trình tiếp tục diễn ra với nhiều hoạt động, nghi thức cổ truyền trong dịp Tết Nguyên đán của dân tộc. Lan tỏa trên những nếp nhà phố cổ, trong không gian cổ kính của những di tích đình, đền là hương vị Tết xưa, với các hoạt động gói, luộc bánh Chưng, bánh Tét. Các hoạt động Thú chơi Tết Xưa - Tết Nay; tham quan phố cổ và chợ hoa Hà Nội, Đêm xuân sum họp: Phong tục Tết Bắc - Trung - Nam; Tết và những người trẻ sáng tạo truyền thống… chắc chắn sẽ là những không gian ngập tràn hương Xuân sắc Tết, rất thú vị”, theo ông Nguyễn Đức Bình.

Lễ dựng cây nêu ngày Tết trong chương trình Tết Việt Tết phố 2024 Ảnh: HOÀNG QUYÊN

Những năm gần đây, mỗi dịp Tết đến Xuân về, trên những con phố, Bảo tàng, triển lãm…, du khách lại được thỏa thuê chiều chuộng xúc cảm trong những không gian tái hiện Tết xưa của người Việt nói chung, Tết cổ truyền Hà Nội nói riêng. Năm nay, du khách muốn tìm hiểu Tết của người Hà Nội xưa có thể tìm đến Ngôi nhà di sản (số 87 phố Mã Mây). Tại đây, BQL hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội sắp đặt và tổ chức giới thiệu không gian sinh hoạt, đón Tết của một gia đình Hà Nội xưa. Trung tâm Giao lưu Văn hóa phố cổ Hà Nội (số 50 phố Đào Duy Từ) sẽ là nơi tái hiện không gian Tết truyền thống vùng Đồng bằng Bắc Bộ với chủ đề “Nếp nhà xưa” và trưng bày các sản phẩm tranh, gốm…, biểu diễn âm nhạc truyền thống và tọa đàm về Tết truyền thống của người Việt.

Các địa chỉ văn hóa khác trong khu phố cổ như Trung tâm VHNT (số 22 phố Hàng Buồm), đình Đồng Lạc (số 38 phố Hàng Đào), Trung tâm Thông tin di sản phố cổ (số 28 phố Hàng Buồm)… cũng trở thành những không gian nhuốm đẫm sắc màu hoài cổ, nơi giới thiệu về văn hóa Việt, thú chơi hoa, về các phong tục ngày Tết. Tại không gian bích họa phố Phùng Hưng, cho đến ngày 30 Tết, các nghệ nhân và thợ thủ công sẽ giới thiệu các sản phẩm dân gian truyền thống như tranh dân gian Hàng Trống, Kim Hoàng, Đông Hồ, thư pháp, gốm sứ, mây tre đan, đồ chơi tò he… Phó trưởng BQL hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội Trần Thúy Lan cho biết, chương trình “Tết Việt - Tết phố 2024” không chỉ tạo không gian cho người dân và du khách vui chơi trong dịp Tết mà còn nâng cao nhận thức về bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, quảng bá hình ảnh khu vực hồ Hoàn Kiếm nói riêng và Hà Nội nói chung.

 Ấm áp với hình ảnh chuyến tàu quê hương

Tết 3 miền ở Hoàng thành Thăng Long

Mâm cỗ Tết của người Hà Nội với những món ăn truyền thống, không gian Tết ba miền được tái hiện sinh động… những ngày qua cũng đã thết đãi du khách đến với Hoàng thành Thăng Long những “đặc sản” văn hóa vùng, miền, những thú vui và phong tục chỉ có trong ngày Tết. Xuyên suốt chương trình là sự kết hợp độc đáo của truyền thống Tết cung đình xưa với văn hóa Tết ngày nay.

“Happy Tết 2024 - Lan tỏa bản sắc văn hóa Tết truyền thống” trong không gian rộng mở của Khu di sản Hoàng thành Thăng Long đưa bước chân du khách đến với các không gian Tết truyền thống, điểm du lịch, giá trị văn hóa, di sản… ở các vùng miền trên cả nước. Ấn tượng và bắt mắt là những không gian: Chuyến tàu quê hương, Không gian nhà Hà Nội xưa, Không gian Tết miền Trung, Không gian Tết miền Nam, Không gian Tết sắc màu dân tộc, Không gian quảng bá ẩm thực được sắp đặt dàn dựng hài hòa trong không gian 3.500m2 trước cửa Đoan Môn - Hoàng thành Thăng Long. Người Hà Nội tự hào và du khách thì hào hứng với các tiểu cảnh giới thiệu điểm đến du lịch nổi tiếng của đất ngàn năm như Cầu Long Biên, chợ Đồng Xuân, chợ hoa Mê Linh, Tây Hồ… Đặc biệt là các gian hàng mô phỏng nhà Phố Phái tái hiện phố cổ Hà Nội một thời giao thương tấp nập, mô phỏng căn nhà cổ 87 Mã Mây,…

Điểm nhấn cho chuỗi trải nghiệm không khí Tết là hình ảnh Nhà ga với chuyến đi có ý nghĩa đặc biệt, đưa những người con xa quê về quê ăn Tết. Xuất phát từ ga Hà Nội, “Chuyến tàu quê hương” đưa người dân và du khách chiêm ngưỡng những vườn hoa xuân rực rỡ bên cây cầu chứng nhân lịch sử Long Biên cổ kính. Tiếp đến “Không gian nhà Hà Nội xưa” được phục dựng từ ngôi nhà di sản 87 Mã Mây. Tại đây, người dân và du khách được tìm hiểu một gia đình người Hà Nội xưa chuẩn bị mâm cơm cúng Tết cùng người thân quây quần gói bánh chưng trong hương thơm của nước mùi già nồng vị, ấm lòng.

Không gian Tết miền Trung được diễn tả tại ngôi nhà vườn An Hiên Huế với thiết kế hồ sen trước nhà được xây dựng theo kiến trúc nhà vườn phong thuỷ xưa cùng các tiểu cảnh thể hiện đặc trưng của Tết miền Trung. Không gian Tết miền Nam tái hiện hình ảnh ngày Tết sôi động, nhộn nhịp trên chợ nổi, mang đậm dấu ấn miệt vườn, sông nước của người dân Nam Bộ. Không gian Tết sắc màu dân tộc kể về câu chuyện sinh hoạt của đồng bào dân tộc ngày Tết với những nghi lễ, phong tục, ẩm thực tạo nên một bức tranh đa sắc màu. Cùng với đó, không gian quảng bá ẩm thực Tết Hà Nội và các vùng miền với nhiều điểm ấn tượng thông qua câu chuyện ẩm thực thể hiện nét đẹp về món ăn ngày Tết Hà Nội đặc trưng cũng như giá trị ẩm thực Việt. Khu gian hàng quảng bá các sản phẩm đặc sản ngày tết được thiết kế mô phỏng nhà phố Phái, chợ Đồng Xuân…

Một trong những điểm thu hút khách tham quan Hoàng thành Thăng Long trong sự kiện này là không gian Di sản Diều. Lần đầu tiên những cánh diều đặc sắc được đưa về trưng bày cùng nghi lễ rước diều cổ linh thiêng. Show diễn trang phục Tết cổ truyền với chiếc áo dài kỷ lục về Rồng - chủ đề của năm 2024 được giới thiệu và biểu diễn, cùng phần trình diễn trang phục áo dài mang nét đặc trưng truyền thống riêng biệt. 

BẢO NGÂN