VHO - Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Hà Tĩnh vừa phát hiện một đạo sắc phong quý của vua Hàm Nghi ban cho một nhân vật lịch sử họ Trần ở xã Trung Lộc (huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh).

Ngày 28.11, ông Nguyễn Trí Sơn, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử tỉnh Hà Tĩnh cho biết trong quá trình khảo sát, nghiên cứu các di sản văn hóa trên địa bàn H.Can Lộc (Hà Tĩnh), các cán bộ của hội đã phát hiện một đạo sắc phong của vua Hàm Nghi ban cho ông Trần Tuyển đang được con cháu họ Trần ở thôn Tân Mỹ (xã Trung Lộc, huyện Can Lộc) lưu giữ.
Ông Trần Tuyển từng giữ chức Ngũ trưởng, Đội trưởng, vệ Chấn Vũ thuộc tỉnh Hà Tĩnh và là người đã trực tiếp vào tận thành Tân Sở (tỉnh Quảng Trị) để hộ giá đón vua Hàm Nghi cùng đoàn tùy tùng ra tại Sơn Phòng (xã Phú Gia, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) an toàn, chu đáo. Ông được phong chức Thập trưởng, Đạo sắc phong cho ông Trần Tuyển được ban hành vào ngày 6 tháng 10 năm Hàm Nghi nguyên niên (1885), sau khi vua Hàm Nghi ra Hà Tĩnh và ra Hịch Cần Vương lần 2. Sắc phong được làm bằng chất liệu giấy gió có chiều rộng khoảng 40cm, chiều cao khoảng 45 cm, các chữ viết, con dấu vẫn còn khá rõ.

Sắc phong Vua Hàm Nghi đang được lưu giữ, bảo quản tại Can Lộc (Hà Tĩnh)

Theo một số tư liệu của hậu duệ họ Trần, ông Trần Tuyển sinh năm 1838, mất năm 1906,  quê thôn Khố Nội, xã Nga Khê, tổng Nga Khê, huyện Can Lộc (nay là thôn Tân Mỹ, xã Trung Lộc, huyện Can Lộc). Ông là người được học hành tử tế, từng giữ nhiều chức quan khác nhau. Sau khi nghe tin vua Hàm Nghi ban bố Hịch Cần Vương lần thứ nhất (13.7.1885), ông đã hưởng ứng và tham gia phong trào Cần Vương chống Pháp ngay từ đầu. Ông đã nhanh chóng thành lập đội quân Trà Sơn tích cực tập luyện, hoạt động ở vùng trung du huyện Can Lộc. Sau khi vua Hàm Nghi bị thực dân Pháp bắt và đưa đi đày, ông Trần Tuyển vẫn tích cực tham gia nghĩa quân Cần Vương. Ông từng giữ chức Thư lại thời vua Đồng Khánh, được đánh giá là người siêng năng, cẩn thận, khá giỏi về tính toán sổ sách... Cuối năm 1895, thủ lĩnh Phan Đình Phùng mất, ông Trần Tuyển về quê sinh sống. Ông đã từng giúp đỡ, che chở cho nhiều người tránh được sự truy sát của thực dân phong kiến sau khi phong trào Cần Vương thoái trào...
Ông Nguyễn Trí Sơn, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Hà Tĩnh cho biết: “Qua việc phát hiện các sắc phong của vua Hàm Nghi và Đồng Khánh, chúng ta biết thêm một nhân vật lịch sử rất đáng được tôn vinh, đó là Thập ngũ trưởng - Thư lại nhập lưu Tuyển ở xã Trung Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, người đã tham gia phong trào Cần vương từ những ngày đầu, người đã vượt núi băng sông vào tận tỉnh Quảng Trị để hộ giá vua Hàm Nghi về tỉnh Hà Tĩnh an toàn và chu đáo”.
Đây là đạo sắc phong thứ 2 của vua Hàm Nghi được phát hiện trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh tính đến thời điểm này. Trước đó, tại xã Phú Gia (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) ngành chức năng cũng đã phát hiện đạo sắc phong của vua Hàm Nghi cho vị thần của đền Trầm Lâm.

                                                                                                                                                                 PHẠM TƯỚC