Tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải

VHO - Dự án Công viên Thống Nhất tại Khu Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải (tỉnh Quảng Trị) đang được tu bổ, tôn tạo với yêu cầu khắt khe, bảo đảm giữ nguyên giá trị gốc và tính chính xác lịch sử.

Đảm bảo giữ nguyên giá trị gốc

Ông Lê Minh Tuấn, Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Quảng Trị cho biết: Mục tiêu lớn nhất của dự án Công viên Thống Nhất tại Khu Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải là tu bổ, tôn tạo nhưng vẫn đảm bảo giữ nguyên giá trị gốc cấu thành di tích. Đây vừa là trách nhiệm bảo tồn, vừa là sự tri ân với quá khứ”.

Triển khai dự án này, ngay từ cuối tháng 8/2025, Khu Di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải đã tạm dừng đón khách tham quan để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Dự án tiến hành chỉnh trang, tu bổ tổng thể nhiều hạng mục, trong đó việc hạ giải và phục hồi cầu Hiền Lương nhận được sự quan tâm của người dân.

Ông Nguyễn Ngọc Vững, Chỉ huy trưởng nhà thầu thi công cho biết: Một hội đồng đã được thành lập để đánh giá hiện trạng toàn diện các bộ phận của cầu Hiền Lương. Quá trình tu bổ sẽ sửa chữa kết cấu thép, phục hồi mặt cầu lát ván gỗ lim, sơn lại thành cầu Hiền Lương với hai màu xanh - vàng theo đúng nguyên trạng lịch sử, gia cố mố cầu và lắp đặt thêm thiết bị kỹ thuật mới. Tất cả đều được thực hiện trên nguyên tắc giữ nguyên yếu tố gốc, tái hiện trung thực giá trị lịch sử.

Hiện nay, phần ván mặt cầu đã được hạ giải toàn bộ. Những thanh gỗ, cấu kiện thép còn sử dụng được sẽ được tái lắp lại nhằm đảm bảo tính nguyên bản. Sau tu bổ, mặt cầu Hiền Lương sẽ có 894 tấm ván gỗ lim dày 50mm, được xử lý bằng sơn chuyên dụng để gia tăng độ bền, trong đó 444 tấm phía Nam và 450 tấm phía Bắc.

Cầu Hiền Lương được Pháp xây dựng vào năm 1952. Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954, cây cầu này trở thành giới tuyến quân sự tạm thời chia cắt hai miền Nam - Bắc tại vĩ tuyến 17. Năm 1967, cầu bị bom Mỹ đánh sập và được phục dựng sau ngày thống nhất đất nước. Vào năm 2014, cầu Hiền Lương được sơn lại hai màu xanh - vàng ở khung thép, gợi nhắc ký ức một thời đất nước còn chia cắt.

Bảo tồn di tích, phát triển du lịch

Cùng với cầu Hiền Lương, nhiều hạng mục quan trọng khác trong khu di tích cũng đang được đồng loạt chỉnh trang. Tại kỳ đài, các hạng mục lan can được thay bằng lan can bê-tông ốp đá, cửa gỗ được thay thế bằng cửa nhôm cao cấp. Đồng thời cải tạo lối lên cho người khuyết tật, nâng cấp hệ thống kéo cờ, trồng thêm cây xanh, cải tạo công năng tầng hầm thành phòng chiếu phim tư liệu phục vụ khách tham quan.

Đối với nhà Liên hợp, đơn vị thi công hạ giải toàn bộ từ mái tới sàn để đánh giá, xử lý hư hỏng, thay thế một số cấu kiện gỗ, lan can, tay vịn. Sơn lại hệ thống trụ, sàn bê-tông, bổ sung giải pháp chống mối mọt. Đồng thời phục hồi hoành gỗ thay cho hoành thép đã xuống cấp. Tại nhà đón tiếp, dự án cũng bổ sung lối dành cho người khuyết tật, thay mới toàn bộ cửa đi, cửa sổ bằng khung nhôm kính an toàn.

Trước đó, tháng 4.2025, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Khu Di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải với diện tích gần 105ha, gồm 21,99ha khu vực bảo vệ di tích và 82,97ha không gian cảnh quan mở rộng, góp phần hoàn thiện tổng thể không gian giới tuyến lịch sử.

Việc đầu tư tu bổ, tôn tạo Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải không chỉ gìn giữ những dấu tích lịch sử thiêng liêng, mà còn góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng yêu nước cho thế hệ hôm nay và mai sau. Công viên Thống Nhất là địa chỉ lịch sử - văn hóa đặc sắc, gắn kết với hệ thống di tích cách mạng của Quảng Trị, kết nối cùng khu vực Bắc Trung bộ, duyên hải miền Trung và cả nước, là điểm đến của du khách trong nước và quốc tế.