Thảo luận về di sản tương lai đa dạng của Việt Nam

VHO - Để thúc đẩy trao đổi kiến thức và hợp tác vì di sản tương lai Việt Nam, Đại học RMIT và các đối tác đã tổ chức hai hội thảo chuyên đề tại TP.HCM và Hà Nội trong khuôn khổ Liên hoan Sáng tạo & Thiết kế Việt Nam thường niên lần thứ năm (VFCD 2023). Nhiều diễn giả trong và ngoài nước đã chia sẻ những thông tin bổ ích liên quan đến lĩnh vực này.

Một phiên tọa đàm trong khuôn khổ hội thảo Di sản tương lai tại TP.HCM. Ảnh: VFCD

Theo đó, các chuyên gia quốc tế hoạt động trong lĩnh vực kiến trúc, nghệ thuật, thiết kế và nhiếp ảnh đã hội tụ tại VFCD 2023 để thảo luận về di sản tương lai đa dạng của Việt Nam và làm thế nào có thể định hình chúng từ những hành động có chủ đích ngày hôm nay.

Hiểu một cách đơn giản, khái niệm “di sản tương lai” chỉ ra rằng những quyết định có chủ ý được đưa ra ngày hôm nay sẽ ảnh hưởng đến tương lai. Có thể đó là một đề án cải tạo đô thị quy mô lớn, một loại vải bền vững, hay những nỗ lực hiện đại hóa các nghề thủ công truyền thống. Thông qua hành động của mình, những người làm nghề sáng tạo và cộng đồng rộng lớn hơn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo những gì mà thế hệ tương lai sẽ coi là di sản.

Được đồng tổ chức bởi Đại học RMIT và Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM, Hội thảo tại TP.HCM tập trung vào vai trò của việc thiết kế và thiết lập bản đồ không gian như kho lưu trữ ký ức, ý nghĩa và bản sắc Việt Nam.

Trong khi đó, mục đích của sự kiện ở Hà Nội là đem đến nền tảng để thảo luận về giá trị sáng tạo của “tính Việt Nam” – điều gì tạo nên tính độc đáo của Việt Nam ở thời điểm hiện tại và cần được tiếp nối trong tương lai.

Là chuyên gia về thiết kế công trình khách sạn và nhà ở thân thiện với môi trường, nhà sáng lập và kiến trúc sư trưởng từng nhận nhiều giải thưởng của MIA Design Studio, KTS Nguyễn Hoàng Mạnh trình bày cách kiến trúc có thể chuyển đổi những thành phố đang phải vật lộn với biến đổi khí hậu như TP.HCM theo hướng tích cực.

Các dự án của ông đã đem đến những tòa nhà có tính tương tác “cho và nhận” với thiên nhiên, chẳng hạn như thông qua những khoảng trống và không gian xanh tích hợp bên trong. Ông Mạnh cho biết mỗi yếu tố thiết kế nhỏ đều có thể góp phần vào phát triển bền vững xã hội với nhiều không gian xanh mở. 

Còn đối với kiến trúc sư Paul-Antoine Lucas và Bùi Quý Sơn, kinh nghiệm trong các lĩnh vực sáng tạo đa dạng đã thôi thúc họ mở ra một cách tiếp cận khác đối với di sản tương lai. Bộ đôi này đã sáng lập dự án thực hành sáng tạo Exutoire vào năm 2019, hiện đang hoạt động ở các thành phố Oslo, Paris và Hà Nội. Kể từ khi chuyển đến Hà Nội sinh sống từ đầu năm nay, họ đã tiến hành nghiên cứu thông qua thiết kế nhằm khám phá cách ứng dụng các nghệ thuật thủ công khác nhau vào tạo dựng không gian.

Những chuyến đi thực địa đến các làng nghề trong nội đô và xung quanh Hà Nội đã giúp họ khám phá lại nghệ thuật làm gạch, sơn mài, tre hun khói,… và kết nối hợp tác với nghệ nhân địa phương. Nhóm cho biết: “Nghiên cứu mà chúng tôi đang thực hiện xoay quanh việc làm mới cách tiếp cận kiến thức truyền thống như một di sản vật thể và phi vật thể. Dự án này giúp chúng tôi hiểu rõ hơn những cách mà các tập quán thủ công địa phương có thể truyền cảm hứng cho tính bền vững xã hội và môi trường trong thiết kế”. 

Kể từ khi ra mắt vào năm 2019, một trong những tâm điểm của Liên hoan Sáng tạo & Thiết kế Việt Nam chính là quan hệ hợp tác quốc tế – đặc biệt là giữa Việt Nam và Australia. Các hội thảo chuyên đề về di sản tương lai là một minh chứng rõ rệt cho điểm nổi bật này.

T.TRANG