Triển lãm “Thành xưa, phố cũ”: Sự thay đổi của Hà Nội những năm cuối thế kỷ XIX

VHO - Ngày 6.10, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp với Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I (Cục Văn thư Lưu trữ và Nhà nước) đã tổ chức Triển lãm “Thành xưa, Phố cũ” nhân kỷ niệm 69 năm ngày giải phóng Thủ đô (10.10.1954 – 10.10.2023).

Triển lãm gồm 150 tài liệu, hình ảnh, trong đó có nhiều tài liệu bằng tiếng Pháp hiện đang lưu giữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I và các đơn vị nhằm làm nổi bật những diễn biến, thay đổi của Hà Nội trên lĩnh vực quy hoạch, xây dựng trong khoảng những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX dưới sự tác động của người Pháp.

Các đại biểu cắt băng khai mạc Triển lãm

Ở giai đoạn này, với sự chuyển đổi công năng của Thành Hà Nội và hình thành các tuyến phố mới, một đô thị truyền thống kiểu Á Đông đã dần thay đổi và giao hòa với những không gian mới, kiến trúc mới kiểu phương Tây. Những khu phố mới, những trung tâm chính trị, hành chính mới được xây dựng, với những con đường thẳng tắp, những đại lộ rợp bóng cây và những công trình kiến trúc tiêu biểu còn lưu giữ đến ngày hôm nay.

Trong quá trình quy hoạch đó, một số di tích quan trọng của tòa thành đồ sộ may mắn vẫn được giữ lại như Kỳ Đài (Cột cờ Hà Nội), Chính Bắc Môn, Hậu Lâu và các cổng hành cung…, hiện nay thuộc khu di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long.

Một góc Triển lãm "Thành xưa, phố cũ"

Phát biểu tại lễ khai mạc Triển lãm, ông Nguyễn Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội cho biết, Ban tổ chức đã cố gắng lựa chọn, giới thiệu một phần các tài liệu, hình ảnh tiêu biểu trong khối tư liệu đồ sộ, minh chứng cho lịch sử phát triển của Hà Nội. Đặc biệt chú trọng gắn kết mối liên hệ giữa việc thay đổi không gian thành Hà Nội với việc quy hoạch, mở rộng các khu phố mới và toàn Thành phố Hà Nội. Hiểu về giai đoạn phát triển này của Hà Nội để thêm yêu từng con đường, góc phố Hà Nội, một thành phố Á Đông có sự giao thao văn hóa mạnh mẽ, nhưng vẫn giữ được những nét cổ kính và bản sắc độc đáo của mình.

Theo PGS.TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, Triển lãm không chỉ giới thiệu khái quát về không gian của thành Hà Nội thời Nguyễn; những công trình mới được xây dựng tại khu vực Thành; các con phố mới được mở ra xung quanh... mà còn giới thiệu chi tiết một số công trình tiêu biểu mang dấu ấn của công trình kiến trúc Pháp trong lòng đô thị như: “Phủ Toàn quyền Đông Dương”; “Ga Hà Nội”; “Trường Albert Sarraut”; “Sở Tài chính Đông Dương”; “Sở Bưu điện Hà Nội”; “Tòa án Hà Nội”; “Tòa án Thành phố”; “Tòa Thống sứ Bắc Kỳ”. Đặc biệt là nhiều tư liệu quý giá, hiện đang lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I và nhiều đơn vị khác như: Bản đồ thành Hà Nội năm 1873, Sơ đồ thành Hà Nội năm 1831, Bản dụ của Vua Đồng Khánh, các Bản đồ Hà Nội 1902, 1915, 1936, 1942…

Triển lãm thu hút đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu và nhân dân

Triển lãm gồm 2 phần: "Thành bên phố" và "Phố phường Hà Nội – Giao lộ Đông Tây" sẽ đem đến cho du khách những hiểu biết về lịch sử Hà Nội, những dấu ấn kiến trúc và sự giao thoa văn hóa của Hà Nội giai đoạn này, để Hà Nội bước vào những chặng đường lịch sử hào hùng tiếp theo của mùa thu Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và mùa thu giải phóng thủ đô tháng Mười năm 1954.

Triển lãm "Thành xưa, phố cũ" mở phục vụ khách tham quan từ ngày 6.10; ngay trong ngày khai mạc đã thu hút đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học và nhân dân đến xem.

Q.HOA