VHO - Ngày 12.9, tại TP.HCM, Cục Bản quyền tác giả (Bộ VHTTDL) tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến các nội dung cơ bản của Hiệp ước Marrakesh. Hội nghị được tổ chức bằng hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến, với sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xã hội dành cho người khuyết tật, các nhà xuất bản, thư viện, trường học,…

Toàn cảnh Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, ông Trần Hoàng, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả cho biết, ngay sau khi Việt Nam tham gia Công ước quốc tế về quyền của người khuyết tật (năm 2007), Chính phủ Việt Nam đã ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách; chỉ đạo các cơ quan tham mưu phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan triển khai các hoạt động nhằm trợ giúp người khuyết tật, tạo cơ hội bình đẳng, đáp ứng tốt hơn quyền lợi chính đáng, hợp pháp, động viên để người khuyết tật phát huy năng lực, vươn lên hoà nhập, đóng góp cho xã hội.

Đến nay, công tác chăm lo cho người khuyết tật đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận nhưng đời sống của một bộ phận không nhỏ người khuyết tật còn nhiều khó khăn, vẫn còn người khuyết tật chưa được tiếp cận hoặc tiếp cận chưa đầy đủ các chính sách trợ giúp của Nhà nước về y tế, văn hóa, giáo dục, dạy nghề, việc làm, tín dụng… 

Vì vậy, Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nhiều nhiệm vụ cụ thể, thiết thực để giảm thiểu tối đa những thiệt thòi và nâng cao đời sống vật chất, tình thần cho người khuyết tật. Trong đó, Bộ VHTTDL được giao nhiệm vụ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ và đề xuất việc gia nhập Hiệp ước về tạo điều kiện cho người khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (Hiệp ước Marrakesh).

Bộ VHTTDL đã tham mưu, đề xuất bổ sung Điều 25a về ngoại lệ quyền tác giả dành cho người khuyết tật vào Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ (có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2023). Hồ sơ đề xuất gia nhập Hiệp ước Marrakesh đã được Chính phủ chấp thuận, trình Chủ tịch nước xem xét phê duyệt. Hiệp ước đã chính thức có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 6.3.2023.

Bộ VHTTDL đã phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi về quyền tác giả, quyền liên quan. Ngày 26.4.2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 17/2023/NĐ-CP hướng dẫn Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan, trong đó có điều 30 quy định ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật. Đồng thời, Bộ đang tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan.

Hoạt động phục vụ đọc sách cho người khuyết tật của Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM

“Mục đích của Hội nghị là giới thiệu các nội dung cơ bản của Hiệp ước cũng như các quy định pháp luật có liên quan của Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn của một số tổ chức, đơn vị về thực hiện giới hạn và ngoại lệ dành cho người khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường. Từ đó, đưa ra những kiến nghị và giải pháp để triển khai Hiệp ước Marrakesh tại Việt Nam, tạo điều kiện cho người khuyết tật có cơ sở vật chất tốt hơn để tăng cường quyền tiếp cận với tri thức, văn học, nghệ thuật”, ông Trần Hoàng nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, các báo cáo viên đã giới thiệu các nội dung cơ bản của Hiệp ước Marrakesh, các nội dung sửa đổi, bổ sung về quyền tác giả, quyền liên quan trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ và nội dung của Nghị định 17/2023/NĐ-CP, trong đó có các quy định về ngoại lệ quyền tác giả dành cho người khuyết tật; thực trạng về nhu cầu và khả năng đáp ứng nguồn tài liệu cho người khuyết tật; kinh nghiệm quốc tế về quy định ngoại lệ quyền tác giả dành cho người khuyết tật.

Các đại biểu cũng đã tập trung trao đổi, thảo luận, đề xuất các giải pháp cụ thể tạo điều kiện cho việc tiếp cận thông tin, tri thức của người khuyết tật, đồng thời trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, trong thời gian tới tiếp tục phối hợp chặt chẽ để nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc chung tay xây dựng tương lai hòa nhập, thực hiện có hiệu quả Công ước quốc tế về Quyền của người khuyết tật, Hiệp ước Marrakesh và Luật Sở hữu trí tuệ và các quy định pháp luật có liên quan.

Theo Cục Bản quyền tác giả, Hiệp ước Marrakesh là sự bổ sung mới nhất vào các điều ước quốc tế về bản quyền do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) quản lý, mang chiều hướng phát triển nhân đạo, quy định các giới hạn và ngoại lệ vì lợi ích của người khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường. 

THÙY TRANG