Tại đập Phà Lài xã Môn Sơn (Con Cuông, Nghệ An): Nguy hiểm rình rập, vẫn vô tư đón khách

VHO- Khu du lịch sinh thái Phà Lài (tại đập Phà Lài, xã Môn Sơn, Con Cuông, Nghệ An) với phong cảnh hữu tình, nhiều khách du lịch lựa chọn làm điểm đến. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã yêu cầu các nhà hàng nổi tại đây dừng mọi hoạt động, tháo dỡ nhà bè, nhưng các chủ nhà hàng không chấp hành, ngang nhiên tiếp tục đón khách dù biết rõ nguy hiểm vẫn rình rập.

 Xe khách đỗ tại bến đập Phà Lài vào nhà hàng ăn uống

 Đập Phà Lài là công trình thủy lợi lớn nhất xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, được khởi công đầu năm 2000 và hoàn thành vào tháng 5.2002. Công trình xây dựng nhằm mục đích giữ nước cho canh tác, sinh hoạt của người dân và phục vụ du lịch sinh thái, các tour du lịch cộng đồng của địa phương. Kể từ khi đập Phà Lài hoàn thành, người dân đã tận dụng khai thác những điều kiện thuận lợi của tự nhiên. Một số người dân (kể cả bản địa và các nơi khác) đã xây dựng nhiều nhà hàng nổi trên mặt nước để phục vụ du khách các đặc sản ẩm thực cũng như mua sắm thuyền chở khách tham quan phong cảnh sơn thủy ở miền Tây.

Ông Lương Văn Hoa, Chủ tịch UBND xã Môn Sơn cho biết, từ khi đưa vào sử dụng, trên đoạn đập tràn này đã xảy ra nhiều vụ tai nạn, cướp đi sinh mạng của nhiều em nhỏ và khách du lịch. Việc kinh doanh nhà hàng nổi tự phát ngay trên dòng sông Giăng, nằm dưới chân đập Phà Lài ngày càng được mở rộng, không đảm bảo an toàn cũng như ảnh hưởng đến môi trường, an ninh, trật tự. Đã có một số vụ tai nạn đường thủy xảy ra. Cách đây không lâu có tảng đá lớn từ trên núi rơi xuống nhà hàng nổi... Ngoài ra, để mở rộng dịch vụ, một số chủ nhà hàng nổi còn lấn chiếm đất rừng phòng hộ...

Trước những nguy hiểm rình rập, UBND huyện Con Cuông đã yêu cầu các nhà hàng nổi tại khu vực đập Phà Lài (xã Môn Sơn) phải dừng mọi hoạt động, tháo dỡ nhà bè trước ngày 10.7. Ngay phía trên khu vực đập, chính quyền địa phương đã dựng rào chắn bằng tôn, nhằm ngăn các nhà hàng nổi đón khách. Tuy nhiên, có mặt tại đập Phà Lài ở xã Môn Sơn, theo quan sát của chúng tôi, rào chắn đã bị mở một lối ra, vào để khách đến ăn uống tại nhà nổi. Khi một chiếc xe du lịch chở hàng chục khách đang dừng ở bãi đỗ xe dẫn vào nhà hàng nổi, các nhân viên của nhà hàng vẫn bất chấp, niềm nở giới thiệu, đón khách vào lối đi “đặc biệt”.

Theo báo cáo của UBND xã Môn Sơn gửi UBND huyện Con Cuông vào đầu tháng 8 vừa qua, tình trạng đưa, đón khách bằng đường thủy nội địa, hoạt động đón khách, ăn uống trên các bè nổi tại đập Phà Lài vẫn còn diễn ra. Tại khu vực này hiện có 3 nhà bè với tổ hợp 6 nhà nổi thuộc 3 hộ gia đình (diện tích khoảng 90m²/nhà) kinh doanh dịch vụ ăn uống trên mặt nước. Các nhà bè này hoạt động mang tính tự phát. Nơi đây cũng có 42 phương tiện thủy nội địa thuộc sở hữu của người dân xã Môn Sơn tham gia vận tải khách phục vụ du lịch, tham quan sông Giăng, công suất từ 8 đến 15 CV. Trong số này có nhiều phương tiện chưa đăng ký, đăng kiểm hoặc đã hết hạn đăng kiểm. Một số người điều khiển phương tiện chưa được cấp chứng chỉ chuyên môn điều khiển phương tiện thủy nội địa.

Các nhà bè nổi không chịu tháo dỡ

Trao đổi về vấn đề này, lãnh đạo UBND huyện Con Cuông cho biết, nhằm xây dựng bến du lịch Phà Lài đảm bảo đúng quy định, sớm đưa hoạt động du lịch đi vào nề nếp, đảm bảo an toàn cho du khách tham quan, giải trí, ngày 30.6, UBND huyện Con Cuông gửi văn bản yêu cầu chậm nhất đến ngày 10.7 phải dừng mọi hoạt động vận tải khách bằng đường thủy nội địa tại khu vực đập Phà Lài. Đối với các phương tiện đảm bảo tiêu chuẩn lưu hành, được phép di chuyển lên hoạt động tại bến hành khách Phà Lài 2. Ngoài ra, UBND huyện Con Cuông còn yêu cầu các chủ bè nổi kinh doanh tại khu vực đập Phà Lài phải bàn giao mặt bằng tại khu vực mặt nước trên sông Giăng lại cho UBND huyện trước ngày 10.7. Đồng thời, yêu cầu các chủ bè nổi đã ký cam kết sẽ tự tháo dỡ các công trình xây dựng, vật kiến trúc, vật tư, vật liệu, hàng hóa, máy móc, thiết bị… ở khu vực đập Phà Lài trước ngày 8.7.

Ngày 18.7, UBND xã Môn Sơn đã có báo cáo, trong đó, đề xuất UBND huyện Con Cuông chỉ đạo Công an huyện trực tiếp kiểm tra, xử lý nghiêm các phương tiện thủy nội địa không đủ điều kiện hoạt động, nhằm ngăn chặn tình trạng các phương tiện này đưa, đón khách. Đồng thời, đề nghị UBND huyện tiếp tục triển khai giải quyết các vấn đề đã chỉ ra trong Kế hoạch giải quyết các vấn đề tại Phà Lài ban hành ngày 25.10.2022, nhưng UBND huyện chưa có ý kiến chỉ đạo. Ông Lương Văn Hoa, Chủ tịch UBND xã Môn Sơn cho biết, do các chủ bè nổi cũng như chủ nhiều phương tiện đường thủy không chấp hành những yêu cầu này, chính quyền địa phương đã phải tiến hành xây dựng rào chắn tại khu vực đập Phà Lài (có chừa một khoảng ra, vào, lắp cửa, có chốt khóa). Đồng thời, thông báo tạm dừng hoạt động du lịch tại đập, chỉ dẫn người dân và du khách có nhu cầu du thuyền di chuyển lên bến Phà Lài 2. Tuy vậy, một số phương tiện thủy nội địa vẫn chưa di chuyển vào bến Phà Lài 2 như yêu cầu. Các nhà bè nổi thì không có động thái tháo dỡ, di chuyển vật tư… ra khỏi khu vực đập Phà Lài.

Hiện tình trạng đưa, đón khách bằng đường thủy nội địa, hoạt động đón khách, ăn uống trên các bè nổi ở đập Phà Lài vẫn còn diễn ra. Trước thực trạng đó, chính quyền xã Môn Sơn đã cử lực lượng tiến hành khóa cửa rào chắn tại đây nhưng gặp sự phản đối quyết liệt từ các chủ nhà bè nổi. Dù xây dựng rào chắn nhưng vẫn không hiệu quả bởi khách vẫn thoải mái ra, vào nhà bè nổi. 

PHẠM NGÂN - HÙNG TIẾN