Di tích quốc gia đền thờ Song Trạng nguyên trước nguy cơ đổ sập

VHO - Đền thờ Song Trạng nguyên Sử Hy Nhan - Sử Đức Huy được Bộ Văn hoá và Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia từ năm 1994. Tuy vậy, hiện nay do không được chỉnh trang, tu bổ thường xuyên, nhà hạ điện đền thờ hiện đang xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ đổ sập khi mùa mưa bão đang đến.

Đền Song Trạng nguyên toạ lạc trên sườn núi Ngọc, thôn Ngọc Sơn, xã Bình Lãng huyện Thiên Lộc xưa, nay thuộc phường Đức Thuận, Thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh. Đền là nơi thờ cúng hai cha con Sử Hy Nhan - Sử Đức Huy đều là Trạng nguyên dưới triều Trần.

Đền thờ Song Trạng nguyên Sử Hy Nhan và Sử Đức Huy tọa lạc phường Đức Thuận (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh)

Dẫn chúng tôi đến đền thờ Song Trạng nguyên, ông Sử Hải Phi, Tộc trưởng họ Sử, phường Đức Thuận, TX Hồng Lĩnh, người được giao trọng trách trông coi đền thờ Song Trạng nguyên vừa nói vừa chỉ cho xem sự xuống cấp trầm trọng của hạ điện đền: “Trải qua bao thăng trầm lịch sử, đến nay ngôi đền đã bị hư hỏng và xuống cấp trầm trọng. Nhìn ngoài thế này chứ bên trong mối mọt đục rỗng hết rồi. Trời nắng còn đỡ chứ mưa xuống là nước nhỏ giọt ướt hết bên trong đền, che được chỗ này lại dột chỗ kia”.

Quả thực, khi bước vào hạ điện mới thấy hết sự đổ nát của nó. Những phiến gỗ bắc ngang mái nhà gãy rụng nhiều chỗ. Theo quan sát, hệ thống kèo, rui, mèn bị mối mọt, ngói lợp bị vỡ, nhiều mảng tường bị sụt lún, nứt nẻ. Hoành đỡ mái ngói bị mối mọt... Các đầu dư, xà, bẩy cũng xuống cấp nghiêm trọng. Những hàng cột trụ bằng bị mục rỗng...

Đền thờ Song Trạng nguyên Sử Hy Nhan - Sử Đức Huy được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia từ năm 1994

“Nhà hạ điện bằng gỗ xây dựng từ năm 1997. Do không được chỉnh trang, tu bổ thường xuyên nên khu vực này có nguy cơ đổ sập bất kỳ lúc nào, nhất là khi mưa bão đến. Lịch sử ghi nhận hiếm gia đình có cả hai cha con đều đỗ đạt Trạng nguyên. Với công lao to lớn và những cống hiến của song trạng nguyên cho quê hương đất nước, nhân dân đã lập đền thờ để tỏ lòng ghi nhớ. Thế hệ con cháu càng tự hào bao nhiêu thì chúng tôi càng mong Di tích được quan tâm đầu tư tu bổ bấy nhiêu. Tuy nhiên, biểu tượng cho truyền thống hiếu học lại chưa được quan tâm đúng với tầm vóc của một Di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia. Nếu cơ quan chức năng, chính quyền các cấp không sớm đầu tư trùng tu, tôn tạo thì rất có lỗi với tiền nhân, ông Sử Hải Phi lo lắng chia sẻ thêm.

Các đầu dư, xà, bẩy cũng xuống cấp nghiêm trọng

Hoành đỡ mái ngói bị mối mọt, nhiều điểm gãy

Sử Hy Nhan (? - 1421) nguyên họ Trần, quê ấp Ngọc Sơn, đỗ Trạng nguyên khoa Quý Mão (1363) đời Trần Dụ Tôn, làm quan đến chức Hành khiển tri kinh diên, coi việc giảng sách cho nhà vua. Con ông là Sử Đức Huy (1360 - 1430) cũng đỗ Trạng nguyên khoa Tân Dậu (1381) đời Trần Phế Đế, nhưng không làm quan. Nhà Trần sụp đổ, hai ông về sống tại quê nhà, ẩn cư trên núi Mồng Gà, tổ chức khai hoang lập nên xóm Trại Đầu. Về sau số người nghèo đói các nơi đến càng đông tổ chức khai khẩn biến vùng đất hoang vu này thành xóm làng đông vui ngày nay là các xã Ân Phú (Đức Thọ), Sơn Long, Sơn Trà (Hương Sơn). 

Những hàng cột trụ bằng bị mục rỗng

Do không được chỉnh trang, tu bổ thường xuyên nên khu vực này xuống cấp nghiêm trọng

Ghi nhận công lao to lớn và những cống hiến của 2 trạng nguyên cho quê hương đất nước, từ hàng trăm năm trước, ông Sử Bá Khoan (con trai Sử Đức Huy) cùng họ hàng và Nhân dân làng Ngọc Sơn đã dựng đền thờ Song Trạng nguyên. Đền thờ Song Trạng nguyên Sử Hy Nhan - Sử Đức Huy được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử- văn hóa cấp quốc gia từ năm 1994.

Nền hiên của đền thờ bị sụt lún, nứt gãy, nhiều mảng tường, vữa bong tróc

Ông Sử Hải Phi, người trông coi đền chia sẻ về hiện trạng xuống cấp nghiêm trọng, nếu không có biện pháp trùng tu, Đền sẽ có nguy cơ đổ sập khi mùa mưa bão đến

Trao đổi vấn đề này, ông Lê Hồng Thành, Chủ tịch UBND phường Đức Thuận, TX Hồng Lĩnh cho biết: Mặc dù Đền Song Trạng nguyên được dòng tộc họ Sử trông coi, nhưng với vai trò quản lý Di tích nằm trên địa bàn, chúng tôi cũng xin nhận trách nhiệm với lý do khách quan Đền bị xuống cấp như vậy. Đến nay, phần mái, cột nhà đều bị mối mọt phá hủy. Tuy nhiên do ngân sách có hạn, do đó chúng tôi đang chờ vào việc huy động các nguồn lực xã hội hóa để tu bổ cho đền. 

                                                     PHẠM TƯỚC