VHO- Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Thượng Lào (13.4.1953- 13.4.2023), bộ phim tài liệu Ký ức Thượng Lào do Điện ảnh Quân đội nhân dân thực hiện vừa kịp hoàn thành. Phim giúp khán giả ngược dòng thời gian, trở về quá khứ để tưởng nhớ lại những năm tháng chiến đấu gian khổ nhưng vô cùng hào hùng và thắm tình đoàn kết hữu nghị giữa quân đội hai nước Việt-Lào.

Hình ảnh trong phim

Việt Nam và Lào có đường biên giới chung dài hơn 2.000km, núi liền núi, cùng dựa lưng vào dãy Trường Sơn, sông liền sông, cùng chung dòng nước Mekong. Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Hoàng thân Souphanouvong cùng các nhà lãnh đạo cách mạng tiền bối của hai nước đã chung tay gây dựng, gìn giữ và dày công vun đắp cho tình hữu nghị vĩ đại, đoàn kết, gắn bó chặt chẽ và liên minh chiến đấu của cách mạng hai nước.

Chiến dịch Thượng Lào là chiến dịch tiến công giành thắng lợi to lớn của Quân đội nhân dân Việt Nam phối hợp với lực lượng vũ trang cách mạng Lào trên địa bàn các tỉnh: Viêng Chăn, Louangphabang, Houaphanh, Xiangkhouang, Phongsaly và Houayxai (thuộc Thượng Lào, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào) tạo điều kiện cho cách mạng Lào cũng như cách mạng Việt Nam phát triển.

Những thước phim giá trị trong Ký ức Thượng Lào đưa đến người xem ký ức không phai mờ về những năm tháng chiến đấu gian khổ nhưng vô cùng hào hùng và thắm tình đoàn kết hữu nghị giữa quân đội hai nước Việt -Lào.

Cảnh quay ở những phần mở đầu của phim tại khu vực đài tưởng niệm ở bản Lao Khô, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La, khiến người xem vô cùng xúc động khi đồng bào ở đây, nhiều năm qua, từ thế hệ này sang thế hệ khác vẫn truyền tai nhau, nhắc lại câu chuyện lịch sử khi cách mạng Lào gặp khó khăn, đồng chí Kaysone Phomvihane đã đến đây và được bà con dân bản lo cơm ăn, nơi nghỉ, bảo vệ…

Hình ảnh trong phim

Thôn Làng Ngòi, xã Đá Bàn, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang trước đây là đại bản doanh của cách mạng Lào và là nơi diễn ra Đại hội các lực lượng kháng chiến Lào. Những hình ảnh, hiện vật mà người dân còn lưu giữ đến ngày nay được tái hiện trong phim để gợi nhớ âm hưởng một thời hào hùng của cách mạng hai nước thời kỳ cách mạng Lào còn khó khăn, chưa có căn cứ để lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp.

Nhằm tăng cường quan hệ đoàn kết liên minh chiến đấu Việt - Lào, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (tháng 1 năm1953) xác định: Cách mạng Việt Nam có điều kiện phối hợp với cách mạng Lào đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp phát triển lên bước mới.

Quán triệt chủ trương của Trung ương Đảng Lao động Việt Nam, ngày 2.2.1953, Tổng Quân ủy Việt Nam thông qua phương hướng mở đợt hoạt động quân sự trên chiến trường Lào, đề nghị Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh cho quân chủ lực và quân tình nguyện Việt Nam phối hợp với quân và dân Lào mở chiến dịch Thượng Lào và được chấp thuận.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thư gửi các đơn vị bộ đội có nhiệm vụ chiến đấu ở Thượng Lào ngày 3.4.1953 có viết: “Lần này là lần đầu tiên các chú nhận một nhiệm vụ quan trọng và vẻ vang như nhiệm vụ này, tức là giúp nhân dân nước bạn. Mà giúp nhân dân nước bạn tức là mình tự giúp mình”.

Đoàn phim thực hiện các cảnh quay

Chiến dịch Thượng Lào có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc kháng chiến của hai dân tộc Lào - Việt. 70 năm trôi qua, nhưng ký ức về chiến dịch năm xưa vẫn còn in đậm trong tâm trí của các cựu chiến binh quân tình nguyện Việt Nam.

Chiến thắng Thượng Lào đã giúp cách mạng Lào có một khu căn cứ rộng lớn. Để có được thắng lợi đó, nhiều cán bộ, chiến sĩ Lào và quân tình nguyện Việt Nam đã anh dũng hi sinh. Sau 70 năm, những nhân chứng lịch sử từng tham gia chiến dịch mặc dù tuổi cao, sức yếu nhưng khi nhắc đến những năm tháng chiến đấu hào hùng thì ký ức lại hiện về. Đại tá Nguyễn Quốc Thịnh, nguyên sĩ quan tác huấn Trung đoàn 88, Đại đoàn 308 trong bộ phim Ký ức Thượng Lào đã kể về thời gian được tham gia và chứng kiến những thời khắc quan trọng của lịch sử dân tộc hai nước Việt - Lào.

PGS. TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đánh giá: "Thắng lợi của Chiến dịch Thượng Lào thể hiện thắng lợi của Quân đội nhân dân Việt Nam phối hợp với Lào là hết sức to lớn. Chúng ta đã tiêu diệt và loại khỏi vòng chiến đấu 2.800 quân địch".

Đạo diễn, Trung tá Vũ Trọng Quảng chia sẻ: "Sau khi nhận kịch bản từ tháng 12.2022, tôi đã tìm đọc những tài liệu về Chiến dịch Thượng Lào cách đây 70 năm. Thời đó có rất ít hình ảnh, đây cũng là một trong những khó khăn cho đoàn làm phim. Tuy nhiên, vì đây là bộ phim mang tính lịch sử, có ý nghĩa quan trọng nên chúng tôi tâm niệm phải vượt mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ được giao".

Năm 2018, đạo diễn Vũ Trọng Quảng đã được sang Lào làm phim. Những hình ảnh được ghi lại cùng với nhiều dấu ấn về đất nước Lào tươi đẹp đã giúp đạo diễn hoàn thành tác phẩm điện ảnh ý nghĩa này. “Điện ảnh Quân đội nhân dân có sẵn một kho tư liệu nên rất thuận lợi cho chúng tôi khi chọn những cảnh phù hợp với nội dung phim. Nhiều cảnh tôi thực hiện từ trước Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, tới tháng 2.2023, chúng tôi triển khai ghi hình ở các địa danh tại Điện Biên, Sơn La, Tuyên Quang, Nghệ An, Hà Tĩnh- những nơi mà các đồng chí Kaysone Phomvihane và Souphanouvong cũng như lực lượng quân đội Lào đã từng đến”, đạo diễn Vũ Trọng Quảng cho biết.

Cùng nhân chứng lịch sử ghi lại những cảnh quay

Giờ đây những người lính, dân quân du kích, bà con nhân dân từng tham gia chiến dịch Thượng Lào đến nay cũng đã hơn 90 tuổi nhưng những ký ức về chiến dịch hào hùng năm xưa vẫn theo họ trong suốt cuộc đời. Hoàng thân Souphanouvong đã từng nói “Sầm Nưa giải phóng là kết quả của bao nhiêu năm đấu tranh chống quân xâm lược của các bộ tộc Lào. Sầm Nưa giải phóng là kết quả của tinh thần đoàn kết anh em giữa hai nước Việt - Lào, của sự giúp đỡ không điều kiện của nhân dân, của quân đội Việt Nam”.

Ký ức về Chiến thắng Thượng Lào mãi là một phần làm nên tâm hồn, tình cảm của hai dân tộc Việt - Lào, là nguồn động viên để quân và dân hai nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong lịch sử và tiếp tục bồi đắp tình hữu nghị đặc biệt Việt - Lào mãi sắt son, bền chặt. Bộ phim Ký ức Thượng Lào sẽ được Điện ảnh Quân đội nhân dân công chiếu rộng rãi trong thời gian tới.

PHƯƠNG HÀ