Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

19 Tháng Ba 2024

Khai quật thăm dò khu vực chính điện Kính Thiên: Phát lộ dấu tích sân Đan Trì, đường Ngự Đạo

Thứ Ba 22/11/2022 | 16:46 GMT+7

VHO- Ngày 22.11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội và Viện Khảo cổ học tổ chức Hội thảo khoa học “Báo cáo sơ bộ kết quả khai quật thăm dò Khu vực chính điện Kính Thiên năm 2022”. 990m2 thuộc khu vực chính điện Kính Thiên, Hoàng Thành Thăng Long đã được tiến hành khai quật trong năm, với hàng ngàn hiện vật đã được tìm thấy, trong đó đặc biệt giá trị là mảnh mô hình tháp đất nung thời Trần, đồ dùng sinh hoạt Hoàng cung và một số ít thời tiền Thăng Long.

Một cuộc hội thảo đầu bờ đã được tổ chức tại hố khai quật vào sáng 22.11.2022

Hố khai quật nằm giữa vị trí nhà Cục tác chiến và Đoan Môn, xung quanh là các vị trí đã từng được khai quật trước đó. Kết quả khai quật tiếp tục làm phát lộ dấu tích kiến trúc của các thời kỳ Lý, Trần, Lê sơ, Lê Trung hưng…

Những phát hiện đặc biệt quan trọng

Kết quả khai quật khảo cổ năm 2022 tiếp tục mang đến những tư liệu mới, giúp hiểu sâu sắc hơn giá trị của Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long, cũng như tiếp cận gần hơn nữa với việc khôi phục không gian Chính điện Kính Thiên. PGS.TS Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam, phụ trách công trường khai quật cho biết, ở địa tầng Thời Lê sơ và Lê Trung hưng tiếp tục làm phát lộ dấu tích sân Đan Trì đường Ngự Đạo. Đặc biệt, các hố thám sát ở nhà Cục Tác chiến, lần đầu tiên xuất lộ Ngự Đạo thời Lê sơ được lát bằng gạch vuông đỏ cỡ lớn, bên cạnh Ngự Đạo lại có thêm một lối đi phụ ở phía Đông bằng gạch lát nghiêng. Lối đi này cũng trùng khớp vào cửa phụ phía Đông của cửa Đoan Môn; hố thám sát ở giữa lòng nhà xuất lộ hàng gạch bó 2 lớp chạy theo chiều Đông – Tây có khả năng là hàng gạch bó nền ngăn sân Đại Triều làm 2 cấp khác nhau (?). Theo PGS.TS Tống Trung Tín, thời gian tới vấn đề này phải tiếp tục nghiên cứu thêm.

Ở lớp văn hóa thời Lý và thời Trần, các dấu tích kiến trúc tiếp tục được làm sáng tỏ hơn như dấu tích bức tường lớn chạy theo chiều Đông Tây với nhiều lần cải tạo mở rộng, bức tường này có thể bao quanh khu vực tương đối lớn và có nhiều kiến trúc quan trọng, vì thế người xưa đã mở nhiều cống nước đi qua chân tường, đổ vào đường nước lớn. Đáy cống được làm bằng đá phiến có đục 2 lỗ vuông có thể được dùng để cài song sắt chống đột nhập. Ngoài ra còn có dấu tích móng cột kiến trúc còn nguyên chân tảng đá hoa sen, nền lát gạch vuông còn lại khá nguyên vẹn.

Các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo đầu bờ sáng 22.11

Bên cạnh các dấu tích kiến trúc, cuộc khai quật cũng thu được nhiều loại hình gạch, ngói , góm men, gốm sành liên quan đến quá trình phát triển kiến trúc và đời sống Hoàng cung nơi đây.

Sau khi khai quật lớp mặt, ở độ sâu trung bình 1,1m so với mặt bằng tại chỗ, đã xuất lộ hệ thống kiến trúc thời Lê Trung hưng với 4 loại hình dấu tích gồm: dấu tích sân Đan Trì, dấu tích Ngự đạo, dấu tích bó nền trên sân Đan Trì cùng một kiến trúc chưa xác định có chân tảng đá nhỏ. Theo sử cũ, vào thời Lê sơ và Lê Trung hưng có sân Đan Trì (hay sân chầu, sân Đại Triều, sân điện Kính Thiên) là nơi diễn ra các nghi lễ quốc gia quan trọng nhất của đất nước. Các cuộc khai quật thăm dò tại đây đều tìm thấy dấu vết sân Đan Trì.

Dấu tích sân Đan Trì thời Lê Trung hưng nằm trong lớp văn hoá Lê Trung hưng. Dấu vết nền sân phân bố rộng khắp hố khai quật. Dấu tích đã bị đào phá rất mạnh tại nhiều vị trí bởi các hoạt động/công trình giai đoạn sau (thời Nguyễn, thời Pháp thuộc, thời hiện đại). Sân Đan Trì chạy theo hướng Bắc – Nam, trải dài từ thềm rồng điện Kính Thiên tới cổng Đoan Môn, được dấu vết móng đầm gia cố trục Ngự đạo phân chia thành 2 khu vực: phía Đông và phía Tây. Sân Đan Trì gồm có móng sân và mặt sân.

Dấu tích sân Đan Trì

Móng sân Đan Trì gồm 2 lớp: tôn nền và lót nền. Lớp tôn nền dày trung bình 25cm được đắp, nện tương đối công phu. Trong lớp tôn nền lẫn nhiều di vật giai đoạn trước đó. Lót nền là hỗn hợp bột vôi, bột gạch vụn trộn lẫn dày từ 3- 5 cm, một số vị trí còn lại dấu vết của việc sử dụng nước vôi loãng làm chất kết dính của gạch. Mặt sân Đan Trì được lát từ gạch vồ nhiều kích thước, phần lớn là gạch vồ giai đoạn Lê Trung hưng nhưng có hiện tượng tái sử dụng gạch vồ Lê sơ tại một số vị trí. Gạch vồ xám chiếm số lượng chủ yếu, gạch vồ đỏ có số lượng rất ít và chủ yếu xuất lộ tại khu vực phía trước thềm rồng Chính điện Kính Thiên. Kỹ thuật lát gạch tương đối đồng nhất, gạch được xếp so le thành các hàng theo chiều Đông- Tây; hàng gạch vỉa ngăn cách Đan Trì và Ngự đạo được xếp theo chiều Bắc – Nam. Sân được xây dốc dần về phía Tây và phía Đông để thoát nước.

Dấu tích cống nước thời Lý

Cuộc khai quật này cũng đã làm xuất hiện móng Ngự đạo và vật liệu đá có thể được dùng để lát mặt Ngự đạo. Dấu vết Ngự đạo đã bị phá huỷ nghiêm trọng bởi các công trình giai đoạn sau. Theo các nhà khảo cổ, Ngự đạo có thể được lát bằng đá xanh. Những viên đá lát này đã tìm thấy phía trong lòng nhà Cục tác chiến. Các viên đá hình chữ nhật, nhiều kích thước, độ dày tương đối đồng nhất.

Còn nhiều bí ẩn cần giải mã

Sự thay đổi, chồng xếp vô cùng phức tạp của các dấu tích  qua các thời kỳ lịch sử ở khu vực Trung tâm  mang lại những nhận thức mới cũng như nhiều gợi ý mới cho nghiên cứu lâu dài, khoa học nhằm làm sáng rõ hơn giá trị nổi bật toàn cầu di sản theo khuyến nghị UNESCO.

Cuộc khai quật khẳng định rằng, dưới lòng đất khu vực Trung tâm Cấm thành còn rất nhiều bí ẩn cần giải mã trong thời gian tới: cấu trúc chi tiết và tổng thể của Đan Trì như thế nào? Các cấp nền Đan Trì cao thấp và quy mô phân cấp đến đâu? Các làn đường nhỏ trên sân Đan Trì đã phát hiện, dấu tích có còn ở hướng Bắc và hướng Nam không?. “Cấu trúc Ngự Đạo, Đan Trì phức tạp hơn nhận thức trước đây rất nhiều và như thế, cấu trúc tổng thể của Đan Trì và cấu trúc tổng thể của không gian rộng 35.000m2 hẳn sẽ còn nhiều điều thú vị hơn nữa mà ta chưa thể biết ngay được. Hầu hết quy mô và cấu trúc của kiến trúc Lý đều chưa được làm rõ. Mặt bằng và các di tích thời Trần càng rắc rối và khó hiểu...”, PGS.TS Tống Trung Tín nói thêm.

Mặc dù vậy, cuộc khai quật khảo cổ học năm 2022 đã tiếp tục phát hiện nhiều tư liệu rất mới góp phần hiểu sâu sắc thêm các di tích khảo cổ ở khu vực Trung tâm qua hàng nghìn năm lịch sử, qua đó góp phần hiểu sâu sắc thêm rất nhiều giá trị của Di sản Thế giới Hoàng thành Thăng Long, nhất là có thêm nhiều tư liệu mang tính xác thực cao góp phần khôi phục không gian Chính Điện Kính Thiên.

Các chuyên gia tại hội thảo cũng nêu nhiều ý kiến trước những nhận định bước đầu về tính chất, niên đại, quy mô, chức năng và giá trị của các di tích đã xuất lộ tại hố khai quật khu vực "Chính điện Kính Thiên năm 2022". TS. Đặng Văn Bài (nguyên Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTTDL), những kết quả thu được góp phần củng cố tính hợp lý của việc hoàn trả không gian Chính điện Kính Thiên, trong đó, những công trình kiến trúc hiện đang tồn tại trong không gian này có thể tính đến nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy khác.

Nhằm làm sáng rõ thêm những giá trị nổi bật tại khu vực, hướng tới mục tiêu trước mắt là hoàn trả không gian Chính điện Kính Thiên, Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, GS.TSKH Lưu Trần Tiêu cho rằng: “Cần chú ý tới công tác nghiên cứu, khai thác các giá trị di sản văn hóa phi vật thể, giúp nhận diện đầy đủ những giá trị văn hóa, lịch sử, khoa học và những giá trị tiềm năng khác của Khu di sản, phục vụ hiệu quả cho việc xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù để thu hút du khách cũng như nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục di sản”.

BẢO NGÂN

Print
Tags: Di sản

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top