VHO -Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế có vị trí độc đạo tại khu vực Khe Trái, xã Hương Vân (thị xã Hương Trà) vừa được bảo tồn, tu bổ nhằm phát huy giá trị di tích quốc gia này. Đây được xem là “địa chỉ đỏ”, là điểm đến không thể thiếu trong hành trình tham quan di tích lịch sử, giáo dục truyền thống cách mạng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.

[EasyDNNGallery|115865|Width|600|Height|400|position||resizecrop|False|lightbox|False|title|False|description|False|redirection|False|LinkText||]

 Nhà bia tưởng niệm tại di tích quốc gia Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế

 Ngày 5.10, tỉnh Thừa Thiên Huế khánh thành dự án Bảo tồn, phát huy khu chứng tích tại di tích Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế. Di tích này đã được Bộ VHTT (nay là Bộ VHTTDL) xếp hạng là di tích cấp quốc gia năm 1996.

Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế được hình thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, công trình được khởi công vào tháng 8.1967. Thực hiện ý đồ chiến lược của Trung ương, nhằm mở hướng tiến công ở Đường 9, tạo điều kiện cho các chiến trường phát triển, nhất là chiến trường Trị Thiên Huế, Khu ủy Trị Thiên Huế đã quyết định chọn và đào địa đạo tại khu vực núi rừng Khe Trái nhằm tạo thế liên hoàn giữa vùng núi, đồng bằng và đô thị, phá thế kìm kẹp, chia rẽ của địch. Đây là căn cứ chỉ huy của Bộ Chỉ huy Quân khu Trị Thiên Huế, trực tiếp chỉ đạo các mũi tiến công vào thành phố Huế trong chiến dịch Mậu Thân 1968.

Việc đào địa đạo được tiến hành tuyệt đối bí mật, trong điều kiện hết sức khó khăn và nguy hiểm, dụng cụ thô sơ nhưng được triển khai khẩn trương với nhân lực chủ yếu là người dân tộc thiểu số cùng các chiến sĩ công an trinh sát. Kết cấu Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế có hình chữ Y, gồm 3 cửa ra vào, nằm trên triền dốc của đồi 160 (đồi nằm ở độ cao 160 mét so với mực nước biển), với tổng chiều dài hơn 100 mét. Trong lòng địa đạo có phòng ngủ, phòng hội họp, trụ mắc võng…, bên ngoài có bếp Hoàng Cầm, hầm cảnh vệ, trận địa pháo, giao thông hào…

Tại Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế đã diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng trước, trong và sau chiến dịch Mậu Thân 1968. Đến tháng 5.1968, Bộ Chỉ huy Khu ủy Trị Thiên Huế đã quyết định chuyển lên miền núi A Lưới, và lúc này địa đạo chỉ còn lực lượng vũ trang của huyện Hương Trà đóng.

Ông Nguyễn Đức Lộc, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết: Trải qua thời gian dài tác động của thiên nhiên khắc nghiệt, một số cửa địa đạo đã bị vùi lấp. Năm 1997, Bảo tàng đã tiến hành khai thông địa đạo và phát hiện một số hiện vật như bi-đông đựng nước, máy khâu, xoong nồi, nắp bếp… Đây là những hiện vật đặc biệt, có giá trị lịch sử, minh chứng cho những hoạt động của cán bộ chiến sĩ của ta tại di tích này.

[EasyDNNGallery|115866|Width|600|Height|400|position||resizecrop|False|lightbox|False|title|False|description|False|redirection|False|LinkText||]

 Nhà dừng chân phục vụ khách tham quan tại khu di tích Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế

Để bảo tồn và phát huy giá trị di tích Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế, phục vụ du khách tham quan, nghiên cứu, tỉnh Thừa Thiên Huế đã quyết định triển khai dự án bảo tồn với kinh phí hơn 6 tỉ đồng, được triển khai từ năm 2020 đến nay. Dự án gồm các hạng mục: Tu bổ, phục hồi 3 cửa hầm địa đạo theo nguyên trạng bằng bê tông cốt thép; phục dựng, tôn tạo 1 bếp Hoàng Cầm của Huyện ủy Hương Trà; phục dựng, tôn tạo 2 hầm cảnh vệ số 1 và số 3, diện tích mỗi hầm khoảng 3m2. Ngoài ra còn xây dựng hệ thống giao thông hào bao quanh theo nguyên trạng; xây mới nhà bia tưởng niệm; dựng bia đá tự nhiên nguyên khối, khắc chữ theo nội dung tưởng niệm của di tích; xây dựng chòi nghỉ dừng chân diện tích khoảng 44m2; xây dựng mới cầu tàu kích; lắp cột thủy chí bằng bê tông cốt thép theo tiêu chuẩn; xây dựng đường dẫn lên địa đạo và vào các cửa hầm dài khoảng 472m; trang bị hệ thống PCCC, bể nước ngầm và hệ thống chống sét.

Việc tu bổ, tôn tạo di tích Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế là nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân từ bao thế hệ, đáp ứng nhu cầu mong muốn tham quan của cộng đồng, nhất là các cựu binh đã từng chiến đấu, hoạt động tại đây. Đây cũng là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng, là điểm đến hấp dẫn của tour tham quan di tích lịch sử kết hợp với trải nghiệm dịch vụ du lịch sinh thái ở khu vực lân cận.

Ông Hà Văn Tuấn, Bí thư Thị ủy Hương Trà thông tin, thị xã đã phối hợp với Sở GTVT đầu tư nâng cấp tuyến tỉnh lộ 16 (đoạn từ cầu Bình Điền đến quá Ngã ba trại). HĐND thị xã cũng đã thống nhất chủ trương đầu tư nâng cấp tuyến đường này trong thời gian tới; đồng thời tiếp tục đầu tư tuyến đường kết nối tỉnh lộ 16 vào bến đò và kết nối giao thông đường thủy từ bến đò Ngã ba trại vào địa đạo Khe Trái. Thị xã sẽ tiếp tục quan tâm đầu tư tôn tạo cảnh quan để tạo thuận lợi cho tham quan di tích cũng như phát triển du lịch sinh thái địa phương. 

SƠN THÙY