Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

19 Tháng Ba 2024

Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa TP.HCM: Hướng đến một nền “Văn hóa đỉnh cao”

Thứ Sáu 05/03/2021 | 11:09 GMT+7

VHO- “Đề án tập trung quá nhiều vào các chỉ số kinh tế, doanh thu, tỉ lệ GRDP mà quên đi chiều sâu văn hóa…”.

 Các ý kiến đề nghị, Đề án cần xây dựng các chương trình nghệ thuật đỉnh cao mang tính đặc trưng bản sắc địa phương

Nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu đã chỉ ra như vậy khi tham dự hội thảo góp ý cho dự thảo Đề án “Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa TP.HCM giai đoạn 2020-2030”, do Sở VHTT và Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM tổ chức hôm qua 4.3. Đây là hội thảo lần thứ 9 nhằm ghi nhận ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý các lĩnh vực liên quan để hoàn thiện Đề án, sau đó trình UBND TP thông qua, tiến tới thành lập Trung tâm Phát triển công nghiệp văn hóa TP.HCM trong thời gian tới.

Xác định 8 ngành công nghiệp văn hóa

Sở VHTT cho biết, Đề án đặt ra mục tiêu chung là phát triển các ngành công nghiệp văn hóa (CNVH) Việt Nam trên địa bàn TP.HCM trở thành những ngành kinh tế dịch vụ quan trọng, phát triển rõ rệt về chất và lượng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và giải quyết việc làm thông qua việc sản xuất ngày càng nhiều sản phẩm, dịch vụ văn hóa đa dạng, chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu sáng tạo, hưởng thụ, tiêu dùng văn hóa của người dân TP và xuất khẩu; góp phần quảng bá hình ảnh, con người TP.HCM; xác lập được các thương hiệu sản phẩm, dịch vụ văn hóa của TP. TP.HCM xác định phát triển các ngành CNVH Việt Nam với tăng trưởng kinh tế trên địa bàn TP bao gồm 8 ngành, lĩnh vực chủ yếu: Điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh, triển lãm, quảng cáo, du lịch văn hóa và thời trang.

Cụ thể, trong giai đoạn 2020-2025, phấn đấu doanh thu các ngành CNVH đóng góp khoảng 5% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TP.HCM, giai đoạn 2025-2030 là 6% và tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội. Phấn đấu phát triển TP.HCM trở thành trung tâm văn hóa của cả nước và khu vực. Đầu tư các công trình văn hóa quy mô đáp ứng yêu cầu tổ chức các sự kiện văn hóa nghệ thuật cấp quốc gia và quốc tế. Tập trung phát triển một số ngành sẵn có lợi thế, có nhiều giá trị đóng góp vào GRDP của TP.HCM gồm: Quảng cáo, thời trang, triển lãm, điện ảnh và du lịch văn hóa; đồng thời định hướng và từng bước phát triển các ngành: Nghệ thuật biểu diễn, nhiếp ảnh và triển lãm trở thành dịch vụ quan trọng của TP, đóng góp tích cực, hiệu quả vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.

Đánh giá của Đề án cho biết, việc phát triển các ngành CNVH tại TP.HCM có nhiều thuận lợi, trước hết TP có nền văn hóa phong phú và đa dạng, là địa phương giàu tiềm năng sáng tạo. Điều này được biểu hiện qua hệ thống phong phú các di tích lịch sử - văn hóa, qua nghệ thuật, kiến trúc, nghề thủ công, các lễ hội mới được hồi sinh, các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú. Nó được truyền sinh khí bởi sự tăng trưởng của quốc gia dù văn hóa đương đại vẫn còn trong tình trạng yếu ớt và trầm lặng trong truyền thông số, trong phim ảnh, âm nhạc, thời trang,… TP là địa phương có nhiều tiềm năng về nguồn nhân lực; tiềm năng mở rộng thị trường trong nước và cạnh tranh khu vực… Tuy nhiên, TP.HCM cũng gặp không ít khó khăn và thách thức. Các mô hình quản lý và đầu tư chưa phù hợp cho sự phát triển của các ngành CNVH. Hiện nay các cơ quan quản lý nhà nước còn thiếu năng động và linh hoạt với nhiều quy định hành chính còn mang tính quan liêu, chồng chéo, phức tạp, ảnh hưởng đến nhiệt huyết sáng tạo của những người làm nghề, sự tăng trưởng của các ngành nghề và tinh thần cạnh tranh lành mạnh, lâu dài. Chưa có các cơ chế thích hợp cho sự phát triển CNVH. Hiện trạng xâm phạm bản quyền tràn lan và công tác quản lý bản quyền, thu thập phí bản quyền kém hiệu quả đã làm thị trường nội địa càng khó phát triển. Thiếu hụt các kỹ năng quản trị doanh nghiệp cùng sự yếu kém tổng thể về giáo dục mang tính sáng tạo. Thị trường nội địa và quốc tế cho các ngành CNVH còn chưa phát triển.

Khảo sát cho biết, hiện nay số lao động hoạt động trong các lĩnh vực liên quan đến CNVH rất lớn. Theo Cục Thống kê TP.HCM, tính đến năm 2019, tổng nhân lực tham gia cho 8 ngành CNVH là trên 97.000 người, trong đó các ngành quảng cáo, triển lãm, du lịch văn hóa chiếm tỉ lệ đông nhất. Về cơ sở hạ tầng, mặc dù là phần cứng của công nghiệp văn hóa nhưng hệ thống cơ sở vật chất các đơn vị nghệ thuật công lập đa phần được xây dựng từ những năm 1975 trở về trước, đang dần xuống cấp, không phát huy đầy đủ tác dụng, so với yêu cầu của phát triển CNVH thì vẫn còn một khoảng cách rất lớn.

 PGS.TS Trần Hoàng Ngân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM thông tin về Đề án tại hội thảo

Đặt nặng chỉ tiêu doanh thu mà quên đi chiều sâu văn hóa

Cụ thể cho từng lĩnh vực, Đề án đưa ra mức chỉ tiêu doanh thu như sau: Ngành điện ảnh đạt khoảng 5.420 tỉ đồng vào năm 2025 (phim Việt Nam đạt khoảng 30% doanh thu), đóng góp khoảng 0,37% GRDP; đạt khoảng 10.061 tỉ đồng (phim Việt Nam đạt khoảng 50% doanh thu), đóng góp khoảng 0,47% GRDP vào năm 2030; ngành nghệ thuật biểu diễn đạt khoảng 987 tỉ đồng (đóng góp 0,07% vào năm 2025), đạt khoảng 1.708 tỉ đồng vào 2030; Ngành mỹ thuật đạt khoảng 303 tỉ đồng vào năm 2025 và khoảng 550 tỉ đồng vào năm 2030; Ngành nhiếp ảnh đạt khoảng 1.913 tỉ đồng năm 2025 và khoảng 3.311 tỉ đồng vào 2030; Ngành triển lãm đạt khoảng 6.077 tỉ đồng vào năm 2025 và khoảng 11.156 tỉ đồng vào 2030; Ngành quảng cáo đạt khoảng 33.010 tỉ đồng vào 2025 và khoảng 57.263 tỉ đồng vào 2030; Ngành du lịch văn hóa đạt khoảng 4.246 tỉ đồng vào năm 2025 và khoảng 8.627 tỉ đồng vào 2030; Ngành thời trang đạt khoảng 3.070 tỉ đồng vào 2025 và khoảng 5.505 tỉ đồng vào 2030.

Góp ý cho Đề án, nhiều đại biểu cho rằng Đề án cần có những khảo sát về thực trạng mang tính toàn diện và cụ thể cho từng lĩnh vực để trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp mang tính thực tiễn, hiệu quả hơn. Theo PGS.TS Lâm Nhân, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Văn hóa TP.HCM, Đề án tập trung quá nhiều vào các chỉ số kinh tế, doanh thu, tỉ lệ GRDP mà quên đi chiều sâu văn hóa. “Sự vô tình này sẽ tạo áp lực cho các ngành văn hóa, thiếu đi sự phát triển bền vững ảnh hưởng đến môi trường và các giá trị khác. Vì đầu tư cho văn hóa là sự đầu tư lâu dài, không thể thấy ngay trị giá kinh tế trước mắt được”, PGS.TS Lâm Nhân góp ý và cho rằng Đề án cần chú trọng phát triển đồng bộ từ yếu tố con người đến cơ sở hạ tầng và đặc biệt là các sản phẩm văn hóa. Theo ông Nhân, hiện TP.HCM đang thiếu những chương trình nghệ thuật mang bản sắc văn hóa, do vậy cần xây dựng những kịch bản để chú trọng yếu tố này, tạo diện mạo riêng cho TP.

Đồng tình quan điểm này, TS Nguyễn Thị Hậu, Tổng Thư ký Hội Khoa học lịch sử TP.HCM, cho rằng đầu tư cho văn hóa mà đòi đầu tư theo kiểu “tiền tươi thóc thật” thì sẽ vội vàng, chạy theo thị hiếu sẽ mất dần yếu tố văn hóa. Không nên lượng hóa bằng tiền, bởi đầu tư cho văn hóa tuy tưởng rằng giá trị không cụ thể nhưng lại rất cụ thể, đó là những tác phẩm nghệ thuật ra đời, đó là số lượng công chúng hưởng thụ các chương trình văn hóa - nghệ thuật… Theo TS Hậu, mục tiêu của Đề án cần hướng đến một nền “văn hóa đỉnh cao” mà một TP lớn cần phải có. Đó là đỉnh cao về chất lượng nghệ thuật, cơ sở vật chất và trình độ nguồn nhân lực. Đề án cần chú trọng các loại hình văn hóa điển hình, đặc trưng mang bản sắc của TP.HCM và Nam Bộ, như Đờn ca tài tử, nghệ thuật cải lương,… TS Mai Mỹ Duyên cho rằng, lực cản lớn nhất hiện nay chính là yếu tố con người. Quan trọng nhất hiện nay là ai làm, ai quản lý, đội ngũ nào, vấn đề đào tạo các ngành CNVH hiện có theo kịp không? Bên cạnh đó còn cần phải quan tâm đến đội ngũ kỹ thuật, công nghệ hiện đại và những rào cản về cơ chế chính sách. “Do vậy theo tôi, TP.HCM không nên vội vàng với Đề án mà cần phải điều tra, khảo sát thêm về lực lượng, đội ngũ trình diễn để biết chúng ta đang ở đâu, có được bao nhiêu nguồn lực để đầu tư thêm; cần điều chỉnh lại, khai thác nguồn lực này để không lãng phí”, TS Mai Mỹ Duyên góp ý.

Theo các chuyên gia, Đề án cần phân tích kỹ hơn những hạn chế chủ quan trong quản lý của các cơ quan chức năng và hoạt động của các hội nghề nghiệp, đây là yếu tố tác động đến sự phát triển của các ngành CNVH. Bên cạnh đó hội đồng xây dựng Đề án cũng cần có thêm nội dung giải thích vì sao chọn 8 lĩnh vực phát triển ngành CNVH đó mà không phải những lĩnh vực khác, chẳng hạn ngành phát thanh - truyền hình và xuất bản cũng là thế mạnh của TP.HCM? Đề án cũng cần tính đến những kịch bản trong điều kiện biến động về kinh tế trong khu vực và trên thế giới, diễn biến của tình hình dịch bệnh sẽ đặt ra nhiều thử thách trong giai đoạn tới; cần sự liên kết chặt chẽ giữa các ngành CNVH với nhau, nếu đầu tư riêng lẻ sẽ hạn chế sự phát triển. 

 Nếu cho rằng đầu tư cho văn hóa mà đòi đầu tư theo kiểu “tiền tươi thóc thật” thì sẽ vội vàng, chạy theo thị hiếu sẽ mất dần yếu tố văn hóa. Không nên lượng hóa bằng tiền, bởi đầu tư cho văn hóa tuy tưởng rằng giá trị không cụ thể nhưng lại rất cụ thể, đó là những tác phẩm nghệ thuật ra đời, đó là số lượng công chúng hưởng thụ các chương trình văn hóa - nghệ thuật…

(TS NGUYỄN THỊ HẬU, Tổng Thư ký Hội Khoa học lịch sử TP.HCM)

 THÙY TRANG

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top