Năm 2020, tấn công mạng sẽ tinh vi và nguy hiểm hơn?

VHO- Các thiết bị công nghệ cao như Router, Wi-Fi, camera giám sát, thiết bị đầu cuối… sẽ là mục tiêu tấn công lấy cắp dữ liệu về an ninh mạng khi các thiết bị này ngày càng trở nên phổ biến và kết nối rộng.

Tấn công, lừa đảo chiếm đoạt tài khoản ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng khó lường với những mánh khóe mới của hacker... Đó là những dự đoán của các chuyên gia về an ninh mạng năm 2020.

Thiệt hại do virus máy tính vượt ngưỡng 20 nghìn tỉ đồng

Năm 2019, thiệt hại do virus máy tính gây ra đối với người dùng Việt Nam đã lên tới 20.892 tỉ đồng (tương đương khoảng 902 triệu USD), vượt xa con số 14.900 tỉ đồng của năm 2018. Tuy không có sự cố nào đặc biệt nghiêm trọng xảy ra, nhưng sự gia tăng các máy tính bị nhiễm mã độc mã hóa dữ liệu và mã độc tấn công có chủ đích (APT) là nguyên nhân chính gây ra những thiệt hại khổng lồ này.

Tổng số lượt máy tính bị nhiễm mã độc được ghi nhận trong năm 2019 lên tới 85,2 triệu lượt, tăng 3,5% so với năm 2018. Cũng trong năm 2019, với sự chỉ đạo quyết liệt từ cơ quan quản lý nhà nước, cùng các chiến dịch xử lý mã độc đồng loạt tại một số thành phố lớn đã góp phần giảm đáng kể số lượng máy tính tại Việt Nam bị nằm trong mạng máy tính ma (botnet). Cũng theo công bố của Liên minh Viễn thông Quốc tế ITU, Việt Nam đã tăng 50 hạng về chỉ số an toàn, an ninh thông tin toàn cầu trong năm. Đây là những tín hiệu rất đáng mừng, từng bước cải thiện về tình hình an ninh mạng tại Việt Nam, điều chưa từng xảy ra trong vài thập kỷ vừa qua.

Tuy nhiên, chuyển biến tích cực này mới chỉ đến chủ yếu từ khối cơ quan ở Trung ương và một số thành phố lớn, công tác phòng chống mã độc tại các địa phương khác vẫn còn rất nhiều tồn tại, đặc biệt một lượng lớn máy tính tại khối doanh nghiệp tư nhân và người sử dụng cá nhân vẫn chưa có hình thức phòng vệ cần thiết, chưa có phần mềm diệt virus bảo vệ thường trực, hoặc có phần mềm diệt virus nhưng không đủ mạnh. Theo thống kê, tỷ lệ máy tính bị nhiễm mã độc trong năm 2019 tại Việt Nam vẫn ở mức rất cao 57,70%.

80% máy tính bị nhiễm virus do cài đặt phần mềm từ trên mạng

Phân tích về những nguyên nhân dẫn tới số lượng máy tính bị nhiễm virus ở mức cao, các chuyên gia an ninh mạng cho biết, nguyên nhân đầu tiên là việc tải và cài đặt các phần mềm không rõ nguồn gốc, trôi nổi trên mạng. Trung bình, cứ 10 máy tính cài các phần mềm tải về từ Internet thì có tới 8 máy tính sẽ bị nhiễm viurs, đây là một tỷ lệ rất cao. Đó là do tâm lý người sử dụng thường rất thích dùng các loại phần mềm đã được “bẻ khóa”, được cung cấp tràn lan trên mạng. Tuy nhiên, những người cung cấp loại phần mềm này thương lợi dụng tích hợp virus đánh cắp dữ liệu.

Để đảm bảo an toàn, người sử dụng chỉ nên tải các phần mềm có nguồn gốc rõ ràng, từ nhà sản xuất tin tưởng và từ các kho ứng dụng chính thống, không tải từ những nguồn trôi nổi trên mạng. Tỷ lệ lây nhiễm virus qua USB đã giảm mạnh, tuy vẫn ở mức cao 55%, nhưng đã giảm tới 22% so với năm 2018. Ngược lại, virus lây nhiễm qua email lại tăng, lên mức 20%, tăng 4% so với năm 2018. Cũng theo thống kê, vẫn tồn tại tới 41,04% máy tính tại Việt Nam có chứa lỗ hổng phần mềm, từng bị virus khai thác để lây nhiễm hơn 300.000 máy tính chỉ trong vài giờ. Đây vẫn là những nguy cơ rất lớn về mất an ninh thông tin tại Việt Nam. Số lượng máy tính bị mất dữ liệu trong năm 2019 lên tới 1,8 triệu lượt, tăng 12% so với năm 2018. Nghiêm trọng hơn, trong số này có rất nhiều máy chủ (server) chứa dữ liệu quan trọng của các cơ quan. Không chỉ gây thiệt hại lớn, việc các máy chủ bị xóa dữ liệu cũng gây đình trệ hoạt động của cơ quan, doanh nghiệp trong nhiều ngày sau đó, thậm chí đến cả tháng.

Năm 2020, an ninh trên các thiết bị công nghệ cao sẽ là điểm nóng

Việc hacker tìm cách xâm nhập các thiết bị cá nhân để lấy cắp dữ liệu không phải là mới. Nhưng với các thiết bị công nghệ cao hiện hành có độ bảo mật cao nhiều lớp, việc xâm nhập trở nên khó khăn hơn rất nhiều nhưng kẻ xấu vẫn tìm đủ mọi cách để lấy cắp dữ liệu. Việc một ca sĩ khá nổi tiếng bị xâm nhập hệ thống camera an ninh lấy cắp hình ảnh sinh hoạt cá nhân trong chính ngôi nhà của mình đã trở thành một bài học cảnh tỉnh đối với những người thường xuyên sử dụng các thiết bị công nghệ cao.

Các chuyên gia an ninh mạng dự báo, năm 2020 mã độc tấn công các hệ thống máy tính mang tên APT sẽ tinh vi hơn. Cùng với đó là các mã độc rất tinh vi giả mạo các phần mềm, chương trình chuẩn để qua mặt phần mềm diệt virus. Tấn công mã hóa tống tiền sẽ còn tiếp tục gia tăng do nguồn lợi trực tiếp nó mang lại cho hacker ngày càng lớn.

Các thiết bị công nghệ cao như Router, Wi-Fi, Camera giám sát, thiết bị đầu cuối… sẽ là điểm nóng về an ninh mạng khi các thiết bị này ngày càng trở nên phổ biến và kết nối rộng. Tấn công lừa đảo chiếm đoạt tài khoản ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng khó lường. Đồng thời, một xu hướng mới của năm 2020 được dự báo là tin tức giả mạo sẽ tiếp tục là vấn đề nhức nhối đối với cộng đồng và các cơ quan quản lý nhà nước. Sẽ xuất hiện những tin giả mạo, clip giả mạo với mục đích xấu, thậm chí kẻ xấu còn ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để sản xuất các loại tin tức trên như thật.

 QUỐC HÙNG