Tìm giải pháp đưa sản phẩm gỗ Việt Nam tiếp tục vào thị trường châu Âu

VHO - Hội thảo “Phát triển rừng trồng gỗ lớn có chứng chỉ quản lý bền vững, đáp ứng yêu cầu EUDR” đã diễn ra, với mục tiêu tìm giải pháp đưa sản phẩm gỗ Việt Nam vượt qua rào cản khắt khe của thị trường châu Âu.

 Sáng nay 30.9, tại tỉnh Gia Lai, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp cùng các đơn vị chuyên môn đã tổ chức Hội thảo “Phát triển rừng trồng gỗ lớn có chứng chỉ quản lý bền vững, đáp ứng yêu cầu EUDR”.

Sự kiện có các nhà quản lý, nghiên cứu, hệ thống khuyến nông và nông dân khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, nhằm tìm giải pháp đưa sản phẩm gỗ Việt Nam vượt qua rào cản khắt khe của thị trường châu Âu.

Theo báo cáo, kể từ khi quy định về sản phẩm không gây mất rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu có hiệu lực, ngành gỗ Việt Nam đứng trước một yêu cầu bắt buộc: Sản phẩm xuất khẩu phải chứng minh không gây mất rừng sau ngày 31.12.2020, tuân thủ pháp luật và có hệ thống truy xuất nguồn gốc minh bạch đến tận lô rừng. Quy định này có hiệu lực từ tháng 6.2023 và sẽ áp dụng bắt buộc với doanh nghiệp lớn cuối tháng 12.2025, doanh nghiệp vừa và nhỏ cuối tháng 6.2026.

Với diện tích hơn 4,7 triệu ha rừng trồng, Việt Nam mới chỉ có 680 nghìn ha rừng trồng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững, chiếm gần 15%. Trong khi đó, hơn 90% diện tích rừng trồng lại thuộc sở hữu của các hộ nhỏ lẻ. Người dân đang đối mặt với khó khăn về vốn dài hạn và kỹ thuật khi chuyển từ trồng gỗ nhỏ sang gỗ lớn, chu kỳ dài. 

Trao đổi tại hội thảo, ông Đặng Văn Ba, một người dân có 5 ha keo lai tại Gia Lai, bày tỏ sự băn khoăn, cây trồng lâu năm thì người dân chưa quen, rất mong được hỗ trợ tư vấn bên pháp lý là một, kỹ thuật là hai. Đó là điều mong muốn nhất của người dân.

Thực tế cho thấy tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên việc phát triển trồng rừng gỗ lớn đạt chứng chỉ đang trở nên rất tiềm năng. Gia Lai hiện có tổng diện tích rừng lên tới 650.000 ha (trong đó rừng trồng là 171.000 ha), là một ví dụ điển hình.

Ông Nguyễn Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai cho biết, toàn tỉnh mới chỉ có hơn 12.000 ha rừng được cấp các chứng chỉ quốc tế. Con số này là quá khiêm tốn so với tổng diện tích rừng trồng, cho thấy dư địa phát triển chứng chỉ bền vững còn vô cùng rộng.

Theo ông Hoan, tỉnh có kế hoạch chuyển đổi rừng gỗ nhỏ sang trồng rừng gỗ lớn, với diện tích chưa trồng rừng. Chúng tôi tạo điều kiện cho doanh nghiệp được thuê đất để trồng rừng trên diện tích đất trống để đảm bảo quy hoạch phát triển rừng sản xuất. Khó trong việc chuyển đổi đó là rừng gỗ lớn thì liên quan đến chu kỳ sản xuất kinh doanh phải dài, phải có nguồn vốn dài.

Từ những khó khăn được nhận diện, tại Hội thảo, các đại biểu đã đưa ra giải pháp cốt lõi là tăng cường liên kết “bốn nhà” (Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, nhà nông) và hỗ trợ chi phí chứng chỉ cho người dân, tập huấn kỹ thuật, đồng thời huy động nguồn lực quốc tế để nhanh chóng mở rộng diện tích rừng gỗ lớn đạt chứng chỉ.

Về phía Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, ông Hoàng Văn Hồng, Phó Giám đốc Trung tâm khẳng định: Phát triển rừng trồng gỗ lớn gắn chứng chỉ bền vững không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là yếu tố quyết định vị thế của ngành lâm nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế.

Đây là con đường duy nhất để sản phẩm gỗ Việt Nam chính thức nhận được “giấy thông hành” thâm nhập sâu rộng vào các thị trường khó tính, hướng tới một nền lâm nghiệp hiện đại và bền vững.

Theo ông Hồng, hiện quốc tế quản lý chặt chẽ, phải đảm bảo sản phẩm gỗ được khai thác từ rừng trồng, không phá rừng tự nhiên và rừng phòng hộ, có truy xuất nguồn gốc, có quản lý mã số vùng trồng, xác định được tọa độ và minh bạch nguồn gốc sản phẩm và không gây ảnh hưởng môi trường.

Nếu áp dụng đầy đủ quy định được cấp chứng chỉ là một cơ hội rất lớn để Việt Nam có thể xuất khẩu sản phẩm sang các thị trường quốc tế, đặc biệt là EU, nếu được EU chấp nhận thì là giấy thông hành để đưa sản phẩm vào những thị trường khác trên thế giới.