Về Yên Châu​​​​​​​ say điệu xòe Thái

VHO- Bốn mùa trong năm, đồng bào dân tộc Thái ở các tỉnh vùng Tây Bắc tổ chức múa xòe, làm nên những vòng xòe nhịp nhàng, uyển chuyển, đắm say lòng người. Riêng xòe Thái ở Sơn La mang vẻ đẹp độc đáo, là biểu tượng tình yêu, từ yêu cuộc sống lao động đến tình yêu lứa đôi. Bởi lẽ đó người Thái có câu “Không xòe, hoa không nở, cây lúa không trổ bông, cây ngô không ra bắp. Không xòe người không vui, trai gái không thành đôi”.

 Học viên là các hạt nhân văn hóa, văn nghệ

 Xòe là hình thức dân vũ tập thể, là nét sinh hoạt vui chơi của dân tộc Thái. Không kể già, trẻ, gái trai ai cũng có thể tham gia xòe. Khi tiếng trống, chiêng nổi lên như lời mời gọi, thúc giục, mọi người đều cùng nhau say sưa trong điệu xòe. Tay nắm tay, vai kề vai, nhẹ nhàng, uyển chuyển trong không khí ấm áp, bên ánh lửa bập bùng và ngây ngất trong men say rượu cần.

Thiết thực bảo tồn, phát huy nghệ thuật xòe Thái, đồng thời thực hiện Dự án số 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2023, tại xã Phiêng Khoài, Sở VHTTDL tỉnh Sơn La đã tổ chức lớp tập huấn, truyền dạy dân vũ của người Thái huyện Yên Châu. Tham gia lớp tập huấn có 45 học viên là các hạt nhân văn hóa, văn nghệ tiêu biểu của xã Phiêng Khoài. Trong thời gian dự lớp tập huấn, các học viên đã được truyền dạy cách thể hiện các điệu xòe cổ của người Thái huyện Yên Châu như: Xòe nâng khăn mời rượu, xòe bổ bốn, xòe bá vai, xòe sóc ốc… và 6 điệu xòe đã được phổ cập gồm: Xòe 1 bước kí chân, xòe 3 bước kí chân, xòe 1 bước đá chéo chân, xòe 3 bước đá chéo chân, xòe vòng tròn vỗ tay, xòe 3 bước nhảy hú.

Lớp tập huấn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp; các điệu dân vũ của đồng bào dân tộc Thái gắn với các hoạt động văn hóa cơ sở, từng bước nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc trên địa bàn huyện Yên Châu.

 Lớp tập huấn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Thái

Cùng với hoạt động này, thời gian qua huyện Yên Châu cũng luôn quan tâm đến công tác xây dựng và phát triển văn hóa con người Yên Châu đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững. Để thực hiện công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, phòng Văn hóa và Thông tin huyện Yên Châu đã phối hợp với Bảo tàng tỉnh, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh, UBND các xã sưu tầm, nghiên cứu, bảo vệ các giá trị văn hóa dân gian; kiểm kê các phong tục tập quán, tín ngưỡng và lễ hội các dân tộc còn được lưu giữ trong huyện. Tổ chức phục dựng Lễ hội cầu mưa của dân tộc Thái; lễ hội Mương A Ma của dân tộc Xinh Mun; lễ hội mừng cơm mới của dân tộc Khơ Mú. Phối hợp với viện khoa học, viện dân gian; Đài Phát thanh truyền hình tỉnh và Trung ương sưu tầm bảo lưu nghề làm khèn bè của Nghệ nhân ưu tú Lừ Hồng Sưa bản Tủm, xã Chiềng Khoi; các làn điệu dân ca Thái, xòe Thái...

Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Yên Châu cũng thường xuyên quan tâm chú trọng đến việc đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo Trung tâm Truyền thông văn hóa, UBND các xã, thị trấn tăng cường các hoạt động bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn, mở các lớp truyền dạy dân ca, dân vũ, các điệu xòe truyền thống...; thường xuyên duy trì tốt hoạt động của các đội văn nghệ bản, tiểu khu góp phần đẩy mạnh phong trào văn hóa, văn nghệ tại cơ sở.

Hiện nay trên địa bàn huyện có nhiều câu lạc bộ văn hóa Thái hoạt động hiệu quả góp phần rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn. Hoạt động chủ yếu của các các câu lạc bộ là truyền dạy chữ Thái, các làn điệu dân ca, dân vũ, xòe Thái; thêu may, dệt thổ cẩm, sưu tầm biên soạn lại các tác phẩm văn hóa vui tươi, văn hóa tâm linh, các lời răn dạy của người xưa, các bài thuốc cổ... Bên cạnh đó phòng Văn hóa và Thông tin huyện thường xuyên có thông tin trao đổi, định hướng, động viên các câu lạc bộ để đảm bảo việc phát triển của các câu lạc bộ theo đúng hướng, phát huy tốt giá trị văn hóa truyền thống. 

HOÀNG KHÔI