Về bài hai tấm bia đá cổ tại Thanh Hóa bị "bỏ rơi": “Chúng tôi rất xót xa..., nhưng đây là vấn đề khó”

VHO- Liên quan đến bài “Lại thêm hai tấm bia đá cổ tại Thanh Hóa rơi vào cảnh hẩm hiu: Một bị trưng dụng làm tường rào, một nằm trong khu chăn nuôi gia súc” (Văn Hóa số 3913, ra ngày 2.8), Phòng VHTT huyện Triệu Sơn đã phối hợp với UBND xã Thọ Phú kiểm tra, xác minh, báo cáo, đề xuất phương án xử lý với Thường trực Huyện ủy Triệu Sơn và UBND tỉnh Thanh Hóa, đồng thời khẳng định nội dung phản ánh của Văn Hóa là đúng thực tế.

 Hai tấm bia đá cổ tại Thanh Hóa bị trưng dụng làm tường rào và nằm trong khu chăn nuôi gia súc

 Nhìn hai tấm bia cổ này chúng tôi rất xót xa vì đây là hai tấm bia cổ có giá trị về lịch sử, văn hóa, nhân vật lịch sử, đã được UBND tỉnh Thanh Hóa xếp hạng là Di tích lịch sử, văn hóa nhưng cả hai tấm bia cổ này hiện đang nằm trong khu đất ở của người dân. Đây là vấn đề khó trong công tác bảo quản, tu bổ hai tấm bia cổ này. Khu đất có diện tích 900m² đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình bà Dương Thị Thoa từ lâu, gia đình trước đây cũng đề nghị với cấp chính quyền về nguyện vọng sẽ di dời nếu được tái định cư phù hợp với thực tế nhưng đến nay chính quyền không thể thực hiện được do không bố trí được quỹ đất tái định cư. Việc bố trí quỹ đất còn phải qua rất nhiều thủ tục theo luật đất đai và thẩm quyền quyết định là UBND tỉnh Thanh Hóa...”, lãnh đạo phòng VHTT huyện Triệu Sơn cho biết.

Việc thực trạng hai tấm bia cổ này không được quan tâm tương xứng với giá trị vốn có, trách nhiệm trước hết thuộc về chính quyền địa phương xã Thọ Phú qua các thời kỳ. Nói về trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về di sản trên địa bàn, lãnh đạo phòng VHTT huyện Triệu Sơn cho biết, năm 2022, huyện đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu lịch sử và Bảo tồn Di sản văn hóa Thanh Hóa rà soát, kiểm tra thực trạng các di tích trên địa bàn, trong đó có hai tấm bia cổ này. Tuy nhiên, thời điểm đó huyện không có báo cáo thực trạng này lên cơ quan chức năng. Lý giải về vấn đề này, lãnh đạo phòng VHTT cho biết, vì lúc đó huyện đang tập trung vào 5 di tích nằm trong danh mục được trùng tu tôn tạo theo kế hoạch 201 giai đoạn 2021- 2025 của UBND tỉnh Thanh Hóa, sau khi trùng tu xong huyện sẽ tiếp tục có đề xuất và báo cáo cụ thể với UBND tỉnh Thanh Hóa để tu bổ tôn tạo hai tấm bia cổ này. “Trước đây, UBND huyện Triệu Sơn đã từng có báo cáo về thực trạng hai tấm bia cổ hay chưa thì chúng tôi chưa nắm được do cả hai lãnh đạo phòng VHTT (Trưởng, phó phòng) đều mới được luân chuyển về thời gian ngắn”, lãnh đạo phòng VHTT nói.

Cũng theo lãnh đạo Phòng VHTT huyện Triệu Sơn, thời gian tới, huyện sẽ phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu lịch sử và Bảo tồn Di sản văn hóa Thanh Hóa tiến hành kiểm kê các hiện vật hiện có và đang xuống cấp ở các di tích, trong đó có hai tấm bia cổ, từ đó làm cơ sở đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa có hướng chỉ đạo trong việc quy hoạch, tu bổ, trùng tu di tích trên địa bàn. Đồng thời, Phòng sẽ tham mưu Chủ tịch UBND huyện ban hành các văn bản chấn chỉnh công tác bảo quản di tích trên địa bàn, trong đó yêu cầu chính quyền địa phương xã Thọ Phú phải quan tâm sát sao và sớm lập quy hoạch tôn tạo hai tấm bia cổ thuộc di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh để trình các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét. Trước mắt, huyện và chính quyền địa phương sẽ huy động các khối đoàn thể tập trung vệ sinh môi trường toàn bộ khu vực hai tấm bia, phối hợp, tuyên truyền, vận động hộ gia đình bà Dương Thị Thoa tháo dỡ toàn bộ dãy nhà chăn nuôi gia súc để tạo môi trường tôn nghiêm cho hai tấm bia cổ này.

Trao đổi với phóng viên Văn Hóa qua điện thoại, ông Lê Văn Tuấn, Bí thư Huyện ủy Triệu Sơn cho biết, hiện nay căn cứ vào Kết luận số 221-KL/HU, huyện đang yêu cầu các xã có di tích xuống cấp, trong đó có hai tấm bia cổ tại xã Thọ Phú, lập quy hoạch và trình các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Sau khi quy hoạch được duyệt huyện sẽ tiến hành kêu gọi xã hội hóa để từng bước tôn tạo lại các di tích trên địa bàn. 

 NGUYỄN LINH