Độc đáo lễ hội mừng lúa mới của dân tộc K’ho

VHO- Ngày 13.2, nét độc đáo trong Lễ hội mừng lúa mới (Nhô lir bông) của người K’ho Srê ở tỉnh Lâm Đồng đã được các nghệ nhân dân tộc K’ho S’Rê Thôn Duệ, Xã Đinh Lạc, Huyện Di Linh tỉnh Lâm Đồng tái hiện tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

Lễ hội mừng lúa mới gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của bà con K’ho Srê, thường được tổ chức khi mùa màng đã thu hoạch xong (khoảng tháng 12 cho đến tháng 1 năm sau) nhằm gửi gắm ước vọng và cầu mong Thần lúa ban cho mọi người, mọi gia đình có cái ăn, cái mặc, ngày càng có cuộc sống sung túc, ấm no và hạnh phúc hơn.

Trong lễ mừng lúa mới của đồng bào dân tộc K’ho lễ vật thường có: Rượu Cần, Gạo, Cá khô, muối, Xôi và trái cây; Trong Nghi thức Lễ luôn có tục hiến sinh để tạ ơn Yàng, vào những năm được mùa làm lễ lớn thì hiến sinh bằng trâu, nhỏ hơn thì hiến sinh bằng dê hoặc gà.

Để bắt đầu buổi lễ, già làng thổi 3 hồi Tù và thành kính khấn Giàng xin thần linh cho buôn làng tổ chức lễ hội.

Để tạ ơn thần chiêng và xin thần xin cho hạ dàn chiêng xuống, dân làng sẽ dùng một con gà trống để làm lễ hiến sinh. Sau đó, già làng dùng máu gà bôi lên cây nêu, các mặt chiêng, lên trán của các thành viên để cầu sự may mắn, sức khỏe đến cho mọi người.

Tiếp đó, họ hàng, làng xóm cùng với gia đình vào tiệc mừng lúa mới. Họ chúc tụng nhau, chia sẻ kinh nghiệm làm ăn, cầu mong vụ mùa tới gia đình sẽ thu hoạch được nhiều lúa hơn… Cuộc vui kéo dài cho đến khuya. Có gia đình còn tổ chức cuộc vui cho đến gà gáy sáng hôm sau mới tàn.

Càng lúc cuộc vui càng nhộn nhịp hơn, và cũng là lúc khoảng cách giữa mọi người tại lễ hội dường như đã biến mất, thay vào đó là những cái nắm tay mở rộng vòng xoang trong điệu chiêng.

Người K’ho S’rê luôn tự hào đã được ông cha để lại một kho tàng văn hóa vô cùng phong phú, đặc biệt là các làn điệu dân ca. Đây là dịp họ được giới thiệu với du khách những nét đẹp của văn hóa dân tộc mình và cũng là lời nhắc nhở tới con cháu phải biết giữ gìn, yêu lấy những bài dân ca của dân tộc mình.

Ngày nay, bà con dân tộc K’ho đã có sự giao lưu cùng các dân tộc khác để cùng nhau phát triển, xây dựng cuộc sống mới. Lễ hội mừng lúa mới được giữ gìn là một nét đẹp trong văn hoá cộng đồng, mang ý nghĩa biết ơn tổ tiên, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, mừng cuộc sống có cái ăn, cái mặc, có sức khỏe để tiếp tục làm ra của cải, vật chất, đoàn kết bon làng, là một việc làm rất đáng trân trọng.

VŨ MỪNG