VHO- Covid-19 đã khép lại những “tấm rèm nhung” và đặt ra bài toán khó đối với nghệ thuật sân khấu: Làm sao để giữ nghệ sĩ trụ lại với nghề, bởi khác với nhiều loại hình nghệ thuật, sân khấu phải biểu diễn trước khán giả và tương tác trực tiếp với người xem mới đạt hiệu ứng tốt nhất.

 Anh chị em nghệ sĩ, hậu đài sân khấu phấn khởi khi nhận được quà hỗ trợ

 Có lẽ không nơi nào như TP.HCM, cứ vào dịp lễ tết là người người nhà nhà lại nô nức đến với sân khấu và các sân khấu cũng chạy tối đa công suất để phục vụ khán giả với số ghế luôn được lấp đầy. Thế nhưng hai năm vừa qua quả là quãng thời gian đầy khủng hoảng, và giờ đây là giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, sân khấu đã bị “hạ knock-out” và chưa biết đến bao giờ mới vực lại được những “cảnh xưa, người cũ”…

Nỗ lực mưu sinh để vượt qua dịch bệnh

Rất nhiều vở kịch mới được các đơn vị đầu tư sức người sức của đành phải chịu cảnh đắp chiếu để “nghỉ Tết” kéo dài… bất đắc dĩ. Dịch bệnh ngày càng diễn biến phức tạp, chủ sân khấu cắn răng chi tiền nhà ra bù lỗ; đạo diễn, diễn viên mưu sinh bằng đủ thứ nghề, nhiều người chấp nhận rời thành phố về quê sống cùng gia đình, chờ ngày được diễn lại.

Thanh Tuấn, diễn viên sân khấu 5B chuyển sang chạy xe ôm công nghệ từ đầu tháng 5. Dịch bệnh càng phức tạp thì các cuốc xe của Tuấn càng ít dần, nhưng anh vẫn luôn giữ vững tinh thần lạc quan. Nhiều nghệ sĩ như NSND Thoại Miêu, Thoại Mỹ, Kim Thoa, Tiểu Linh, Hoài Nhung, Kim Đào… chuyển sang bán hàng online, bán đồ ăn trên mạng. NSƯT Kim Tử Long và vợ là nghệ sĩ Trinh Trinh cũng chuẩn bị thêm nhiều mặt hàng cho “quầy hàng trực tuyến” của mình. NSƯT Kim Tử Long bày tỏ: “Chúng tôi có lợi thế là lúc quảng cáo sản phẩm thì ca vài câu vọng cổ tặng bà con mộ điệu khiến họ thương mến, ủng hộ, điều đó đã giúp chúng tôi bảo đảm thu nhập ổn định, chờ sàn diễn sáng đèn trở lại. Tuy nhiên, làm gì thì làm nghệ sĩ cũng phải giữ hình ảnh của mình luôn đẹp trong lòng khán giả”.

Dù sân khấu “tê liệt”, thế nhưng vẫn có những người bám trụ với nghề. Khi sân khấu Hoàng Thái Thanh và 5B của nghệ sĩ Quốc Thịnh đóng cửa, anh cùng bà xã là diễn viên Tuyết Mai quay sang viết kịch bản cho Đài Truyền hình Thành phố. Hằng ngày, đôi nghệ sĩ viết các vở hài kịch ngắn 30 phút, Chuyện bốn mùa - series tiểu phẩm cho thiếu nhi... Thù lao tuy không cao nhưng cũng khiến gia đình anh yên tâm hơn trong mùa dịch bệnh.

NSƯT Mỹ Uyên, “bà bầu” sân khấu kịch 5B xót xa: “Đa phần nghệ sĩ sân khấu đều phải ở thuê, ở trọ và khá chật vật để có thể trang trải sinh hoạt hằng tháng. Sân khấu của tôi có nhiều em là người tỉnh lẻ, từ diễn viên tới nhân viên hậu đài, ánh sáng, soát vé… Hai năm qua chúng tôi đã “đứng ngồi không yên” vì dịch bệnh. Tuy có được một số doanh nghiệp thân thiết ủng hộ nhu yếu phẩm như gạo, nước mắm, mì gói, gia vị… để chia sẻ khó khăn với nghệ sĩ sân khấu, nhưng nói thật là không thể nuôi được anh chị em khi dịch bệnh cứ tiếp tục bùng phát kéo dài”.

Của ít lòng nhiều giúp đỡ nghệ sĩ khó khăn

Thấu hiểu và cảm thông với vất vả, khó khăn của đồng nghiệp, NSƯT Trịnh Kim Chi và Hội Sân khấu TP.HCM đã tập hợp danh sách để hỗ trợ những hoàn cảnh đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh. Những ngày đầu tháng 7, hàng trăm suất quà đã được trao tận tay nghệ sĩ, nhân viên thuộc 17 sân khấu tại TP.HCM. Mỗi phần quà bao gồm 1 triệu đồng tiền mặt, 5 kg gạo và 1 thùng mì gói. Do không thể tập trung đông người nên các đơn vị cử đại diện tới nhận và trao lại cho những người có trong danh sách tại đơn vị mình. NSƯT Trịnh Kim Chi chia sẻ: “Với cương vị là Giám đốc sân khấu kịch mang tên mình, Kim Chi biết cuộc sống của những anh chị em hậu đài, nhân viên kỹ thuật rất khó khăn. Sân khấu ngưng hoạt động suốt thời gian qua khiến họ lại càng lao đao. Vì vậy, mỗi cánh tay cùng giúp đỡ, chia sẻ lúc này là rất trân quý”. Trước đó, các diễn viên Hiền Mai, Như Phúc mỗi người góp 100 kg gạo, MC Anh Quân, Á khôi Thể thao Băng Châu, diễn viên Lý Hương, Cát Tường, ca sĩ Nam Cường... cũng gửi tiền mặt, chung tay hỗ trợ các đồng nghiệp, cộng sự trong nghề. Tổng cộng số tiền hỗ trợ NSƯT Trịnh Kim Chi quyên góp được từ nhiều nguồn là gần 250 triệu đồng.

Từ đầu năm 2021, Trịnh Kim Chi cũng đã thành lập Quỹ Chăm lo nghệ sĩ và nhận được sự ủng hộ của nhiều nhà hảo tâm. Quỹ đã đến thăm và trao tặng quà giúp đỡ các nghệ sĩ già yếu neo đơn như: Mạc Can, Hoàng Lan, Thanh Xuân, Tuấn Anh (đoàn Cải lương Minh Tơ, Huỳnh Long); các NSƯT Lê Thiện, Linh Phước (Hát bội), Xuân Quan (Hát bội), nhà báo Cẩm Liên… Sắp tới, Quỹ sẽ tiếp tục trao tặng quà và tiền hỗ trợ 200 nghệ sĩ bệnh tật theo danh sách mà Hội Sân khấu TP.HCM rà soát.

TP.HCM đang phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Chính phủ, khó khăn lại chồng khó khăn, thế nhưng, những hoài bão, khát khao, đam mê với nghệ thuật cùng tình yêu sân khấu trong huyết quản mỗi nghệ sĩ không lúc nào không thôi nóng hổi. Họ vẫn mong mỏi và hy vọng sớm quay trở lại với sàn diễn. “Tôi luôn đau đáu muốn sân khấu sáng đèn trở lại để diễn viên có chỗ làm nghề. Được làm nhịp cầu cho mọi người, nuôi dưỡng được nghề và giữ được sân khấu chính thống là chúng tôi hạnh phúc rồi”, NSƯT Mỹ Uyên chia sẻ. 

 HỒNG HẠNH

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29.5.2020 của Chính phủ)