Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

28 Tháng Ba 2024

"Chảy máu" cổ vật tại di tích: “Bão ngầm” của vấn nạn liên thủ...

Thứ Hai 24/08/2020 | 11:39 GMT+7

VHO- Vụ việc đồng loạt xảy ra nhiều vụ mất cắp di vật, cổ vật tại bốn di tích trên địa bàn huyện Thanh Oai hồi đầu năm cho đến nay vẫn chưa nguôi ngoai dư luận. Theo Phòng Cảnh sát hình sự CATP Hà Nội, chỉ trong một thời gian ngắn, các đối tượng trộm cắp và mua bán cổ vật đã “liên thủ” gây ra nhiều vụ trộm cắp tài sản là cổ vật ở các đình, chùa, cơ sở thờ tự…

Sư trụ trì chùa Dư Dụ (xã Thanh Thùy, Thanh Oai – HN) chỉ nơi bị mất cắp bát hương cổ Ảnh: LINH TÂM

 Tính chất các vụ án đều phức tạp, nghiêm trọng bởi hầu hết số cổ vật bị đánh cắp đều không chỉ có giá trị cao về mặt văn hóa, lịch sử mà còn là những hiện vật có giá trị kinh tế, là “linh hồn” của mỗi di tích.

Đưa nhiều cổ vật bị mất cắp về nơi ban đầu

Vừa qua, Phòng Cảnh sát hình sự CATP Hà Nội phối hợp với Công an các quận, huyện tiến hành điều tra, khám phá, tạm giữ hình sự các đối tượng chuyên tiêu thụ, trộm cắp cổ vật tại các di tích trên địa bàn Hà Nội. Theo đó, lực lượng chức năng đã thu giữ tang vật gồm khoảng 70 di vật, cổ vật và các vật dụng khác. Theo lời khai ban đầu của các đối tượng, từ tháng 1.2020 đến khi bị bắt giữ chúng đã gây ra 12 vụ trộm cắp tài sản tại nhiều đình, chùa trên địa bàn Hà Nội.

Nhiệm vụ bảo vệ, quản lý hệ thống di vật, cổ vật luôn được xác định là yếu tố quan trọng trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị của các di tích văn hóa, lịch sử nhưng đáng lo ngại khi trong thời gian ngắn vừa qua đã liên tiếp xảy ra nhiều vụ việc cổ vật “chẳng cánh mà bay”. Sở VHTT Hà Nội thống kê, trong thời gian 4 tháng đầu năm 2020 đã xảy ra hàng chục vụ mất cắp cổ vật tại các quận, huyện: Tây Hồ, Chương Mỹ, Hoài Đức, Phú Xuyên, Thanh Oai, Thường Tín, Ứng Hòa. Đại dịch Covid-19 càng đã khiến kẻ gian lợi dụng sơ hở để đột nhập, đánh cắp những cổ vật, hiện vật vốn được xem là hồn cốt của từng di tích. Điển hình là 4 vụ trộm cắp di vật, cổ vật tại 4 di tích ở huyện Thanh Oai xảy ra chỉ trong thời gian gần một tháng. Đây thực sự là hồi chuông báo động đối với công tác bảo vệ di tích nói chung và hiện vật, cổ vật tại di tích nói riêng.

 Số cổ vật có giá trị đã được phòng CSHS CATP HN thu hồi sau một chuyên án đặc biệt Ảnh: ANTĐ

Địa bàn huyện Thường Tín thời gian qua cũng có tới 6 di tích bị kẻ gian đột nhập, lấy đi nhiều cổ vật quý. CATP Hà Nội còn cho biết về các vụ mất trộm cổ vật khác như tại chùa Bà Già (phường Phú Thượng, quận Tây Hồ) vào tháng 1.2010, bị trộm 2 pho tượng Phật cổ A nan và Ca diếp có từ thế kỷ XVIII; tại chùa Nam Dư Hạ (phường Trần Phú, quận Hoàng Mai) vào tháng 4.2020 mất 4 pho tượng và một bát hương; chùa Bỏi (thôn Cầu Bầu, xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa) vào tháng 7.2020, mất một quả chuông đồng nặng khoảng 300 kg, một bát hương đồng và 8 pho tượng gỗ. Cũng theo CATP Hà Nội, hành trình lần theo dấu vết các đối tượng trộm cổ vật vô cùng gian nan. Chuyên án điều tra bắt giữ ổ nhóm chuyên trộm cắp cổ vật đã được Phòng Cảnh sát hình sự xác lập sau khi nhận được tin trình báo của những người có trách nhiệm tại chùa Xâm Thị (xã Hồng Vân, huyện Thường Tín) về việc bị lấy đi quả chuông chùa bằng kim loại, cao 1 mét, đường kính 50cm và một mâm đồng. Đây đều là những cổ vật rất có giá trị .

Chủ công chuyên án điều tra là các chiến sĩ Đội 6, phối hợp với các phòng nghiệp vụ CATP và Công an các quận, huyện Hoàng Mai, Hai Bà Trưng, Thường Tín, Ứng Hòa, Thanh Oai, Quốc Oai… Tuy nhiên, bối cảnh đặc thù của công tác phòng, chống dịch Covid-19 đang diễn ra quyết liệt càng khiến lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn. Không chỉ những ngôi chùa, cơ sở thờ tự lớn ở Thủ đô được xây dựng phương án bảo vệ mà các ngôi chùa cổ ở nhiều tỉnh, thành phố lân cận cũng nằm trong tầm bảo vệ, theo dõi nhằm phát hiện và bắt giữ những đối tượng gây án hoạt động tại đây. Sau nhiều ngày tháng bí mật đeo bám, đầu tháng 8 vừa qua, Ban chuyên án đã bắt giữ được nhóm tội phạm trộm cắp, mua bán cổ vật với số lượng lớn, xuyên tỉnh, thành phố. Trong đó có một số vụ mất cắp cổ vật trên địa bàn thành phố, có thể kể đến vụ mất cắp các tượng Phật, pháp bảo tại chùa Nam Dư Hạ (quận Hoàng Mai, Hà Nội); vụ mất cắp ở đình Xâm Xuyên (xã Hồng Vân, huyện Thường Tín) mất nhiều cổ vật bằng gỗ, đất nung, gốm sứ. Một trong những vụ trộm cổ vật lớn nhất liên quan đến các đối tượng này là vụ trộm cắp tại chùa ở thôn Cầu Bầu (xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa). Nhiều pho tượng, chuông bằng đồng là cổ vật với trị giá hàng tỉ đồng đã bị lấy cắp…

Có thể nói, chuyên án bắt giữ nhóm tội phạm trộm cắp, mua bán cổ vật là một chuyên án đặc biệt, có tính chất đặc thù. Không chỉ bắt giữ trọn ổ trộm cắp, mua bán cổ vật với số lượng lớn, những tang vật các đối tượng trộm cắp cũng được các chiến sĩ công an thu giữ, trao trả về nơi ban đầu.

 Nhiều cổ vật quý bị trộm cắp ở đình, chùa được cất giấu tại nhà các đối tượng

Đau đầu nghĩ cách bảo vệ cổ vật

Thành công của chuyên án bắt giữ nhóm chuyên trộm cắp cổ vật do CATP Hà Nội thực hiện đã mang đến nhiều niềm vui. Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng công tác bảo vệ an toàn cho di tích, hệ thống hiện vật tại các di tích mới là gốc gác vấn đề, bởi không thể cứ mãi “mất bò mới lo làm chuồng” được. Công tác quản lý, bảo vệ di tích trên địa bàn Hà Nội đã được phân cấp cho các địa phương, do vậy, trách nhiệm quản lý di tích và di vật, cổ vật do các BQL di tích trực tiếp phụ trách. Cần phải “gắn chip” trách nhiệm trong công tác này là vấn đề được Văn Hóa đề cập sau vụ việc xảy ra mất cắp tại 4 di tích trên địa bàn huyện Quốc Oai. Thế nhưng, không ít nơi vẫn còn lơ là, buông lỏng trong công tác này.

Trên thực tế, bảo vệ cổ vật luôn là một thách thức không nhỏ ở không ít di tích. Đặc biệt, tại các địa chỉ sở hữu những bảo vật quốc gia, những hiện vật quý thì đây lại càng là trọng trách lớn. Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, khi vấn nạn “chảy máu”, buôn bán trái phép cổ vật ngày càng gia tăng thì những cổ vật quý càng tiềm ẩn nguy cơ trở thành đối tượng dòm ngó của những kẻ gian. Trước thực tế này, không ít địa phương đã phải “đau đầu” nghĩ cách đối phó với nạn trộm cắp. Đơn cử như ở đình Nhật Tảo (phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm), để bảo vệ bảo vật quốc gia là chiếc chuông đồng có từ thế kỷ X, các thành viên trong BQL di tích phải thay phiên nhau giữ chuông. Cứ vài tháng, chiếc chuông lại được đến một gia đình nào đó để kẻ gian khó nắm bắt lịch trình di chuyển. Chỉ vào những dịp lễ lớn, BQL di tích mới đưa chuông về đình để hành lễ.

Bên cạnh đó, nhiều địa phương đã áp dụng công nghệ vào việc bảo vệ di tích. Di tích quốc gia đình Phú Mỹ (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm) là một ví dụ. Cách đây đã lâu tại đình bị đánh cắp 22 đạo sắc phong bản gốc. Khắc phục sự bất cập trong công tác bảo vệ di tích, BQL đình đã lắp đặt hệ thống camera. Việc lắp đặt hệ thống này cũng được cơ quan quản lý nhà nước về di sản khuyến khích sử dụng và trên thực tế, nhiều di tích tại Hà Nội cũng đã ứng dụng. Đình Bát Tràng (xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm) lại có giải pháp cất giữ trong két sắt hơn 40 đạo sắc phong có giá trị. Việc mở két phải có sự đồng thuận của các thành viên có trách nhiệm. Giải pháp này cũng được BQL di tích Đình Tàm Xá (xã Tàm Xá, huyện Đông Anh), nơi sở hữu 72 đạo sắc phong áp dụng. 

 Có một thực tế là tại nhiều địa phương, công tác quản lý, bảo vệ di vật, cổ vật chưa được coi trọng đúng mức, nhiều địa phương thờ ơ với tài sản văn hóa của mình, lỏng lẻo trong bảo vệ, thậm chí còn “khoán trắng” việc trông coi di tích, dẫn tới số cổ vật bị mất ngày càng nhiều. Bởi vậy, cần phát huy sức mạnh của cộng đồng, những người sâu sát nhất với di tích.

(PGS.TS NGUYỄN VĂN HUY)

 PHƯƠNG ANH

Print

Danh mục tin bài

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: 124 Nguyễn Du, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302

Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top