VH- Năm nay ở thành phố Mainz của Đức có nhiều nghi lễ và hoạt động nhân kỷ niệm 550 năm ngày mất của Johannes Guttenberg. Trong khi sách và in ấn đã trở nên không thể thiếu được nữa đối với con người trên thế giới thì không phải ai ai đã từng đọc sách hoặc cầm sách trên tay cũng đều biết rằng Johannes Guttenberg là người được coi là đã phát minh ra cách thức in sách.

Cho tới phát minh của Johannes Guttenberg, sách đã được ấn hành trên thế giới, nhưng đều bằng cách chép tay. Vì thế, sách rất hiếm và đắt đỏ, không nhiều người có thể tiếp cận và sở hữu. Thật ra, phát minh ra cách thức in sách không thuộc về Johannes Guttenberg mà thuộc về người Trung Quốc. Từ thế kỷ thứ 11, người Trung Quốc đã nghĩ ra cách in sách hàng loạt, nhưng bằng cách khắc ngược lên trên sáp hoặc trên gỗ để rồi in ra thành dòng, cột hay cả trang. Johannes Guttenberg là người đầu tiên sử dụng in sách bằng cách xếp chữ cái. Nhờ đó, việc in sách trở nên dễ dàng và rẻ cho đủ loại kích cỡ chữ và sách khác nhau. Các chữ cái của ông Guttenberg có thể được sử dụng nhiều lần cho nhiều loại sách khác nhau. Tác động của phát minh này mang tính cách mạng thực sự. Hậu thế đánh giá rằng Johannes Guttenberg đã đóng vai trò rất quan trọng trong việc truyền bá và lưu giữ kiến thức. Hậu thế sử dụng cụm từ “dân chủ hoá kiến thức” để miêu tả giá trị to lớn của phát minh của Johannes Guttenberg.

Không chỉ câu hỏi về danh tính cụ thể của người đầu tiên phát minh ra cách thức in sách hiện vẫn còn để ngỏ bởi Johannes Guttenberg chỉ phát minh ra cách thức dùng chữ cái riêng lẻ để xếp thành chữ in. Câu hỏi còn để ngỏ là về ngày sinh và ngày mất chính xác của Johannes Guttenberg. Câu hỏi còn để ngỏ là về sự thông thương giữa các miền xa xôi trên thế giới với nhau ở thời trung cổ giúp cho phát minh của người này ở nơi này dựa trên sáng tạo của người khác ở nơi khác như thế nào. Dù vậy, cống hiến trí tuệ của Johannes Guttenberg cho nhân loại vẫn được hậu thế, không chỉ ở nước Đức, ghi nhận, trân trọng và tri ân. n

 HÀ AN