VHO - Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật Sư Tinh Thông Luật - lý giải về văn hóa kiện tụng đặc biệt ở Mỹ.

“Bên cạnh lý do thượng tôn pháp luật và bảo vệ quyền lợi cá nhân, nhiều cá nhân tại Mỹ đâm đơn kiện vì muốn nhận được số tiền bồi thường lớn với những vụ việc tưởng chừng là cỏn con”, luật sư Diệp Năng Bình cho hay.

5 lý do kiện tụng phổ biến ở Mỹ

- Việc một số công ty tại Mỹ đăng tin tìm khách hàng có nhu cầu muốn kiện VinFast để kêu gọi mở điều tra khiến không ít người Việt chú ý dù sau đó, sự việc đã sáng tỏ đây chỉ là chiêu quảng cáo của công ty luật. Theo ông, vì sao vô cớ các công ty luật ở Mỹ lại muốn khởi xướng việc này?

Chúng ta có thể bất ngờ với những vụ việc tương tự, nhưng thực tế ở Mỹ, chuyện kiện tụng là bình thường. Kiện tụng là đặc trưng pháp lý nổi bật ở Mỹ, nơi người dân có thói quen tự do kiện tụng để bảo vệ quyền lợi của mình. Các công ty luật ở Mỹ cũng không ngần ngại nhận nhiều vụ kiện kể cả khi chưa có bằng chứng rõ ràng.

- Vì sao văn hóa kiện lại phổ biến ở Mỹ, thưa ông?

Văn hoá kiện tụng phổ biến ở Mỹ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Thứ nhất về lối sống, người Mỹ có xu hướng đòi hỏi quyền lợi và bồi thường cao khi bị vi phạm hoặc thiệt hại bởi người khác, dù là cố ý hay vô ý.

Luật sư Diệp Năng Bình – Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật

Thứ hai, về ý thức pháp luật, người Mỹ có ý thức cao về việc tuân thủ và bảo vệ luật pháp, cũng như quyền tự do cá nhân. Đa số người dân tin tưởng rằng luật pháp là công cụ để giải quyết mọi vấn đề và bất công xã hội, nên họ không ngần ngại khiếu nại hoặc kiện tụng khi cảm thấy bị xâm phạm.

Thứ ba, người Mỹ đặc biệt coi trọng giá trị của tự do cá nhân, tự chủ và chủ nghĩa cá nhân. Họ sẵn sàng đấu tranh cho quyền lợi của mình khi bị ảnh hưởng bởi hành vi của người khác.

Thứ tư là sự phát triển của công ty luật. Tại Mỹ, các công ty luật phát triển mạnh mẽ và đa dạng, cung cấp nhiều dịch vụ luật sư cho các cá nhân và tổ chức. Hơn nữa, tỷ lệ luật sư ở Mỹ cũng thuộc hàng top trên thế giới, cứ khoảng 250 người dân thì sẽ có một luật sư.

Lý do cuối cùng, ngoài những dịch vụ luật sư truyền thống, ở Mỹ còn phát triển nhiều ngành nghề khác ngoài kiện tụng như các công ty bảo hiểm, tư vấn pháp lý, các công ty đánh giá rủi ro, điều tra tư…

Chính vì vậy, việc kiện tụng ở Mỹ được thực hiện dễ dàng, hiệu quả và nhanh chóng hơn. Đó cũng chính là một trong những lý do mở ra nhiều cơ hội kinh doanh hơn cho các bên tham gia sử dụng dịch vụ từ luật sư. 

Cần cái nhìn khách quan và tỉnh táo

- Ông vừa nhắc tới cơ hội kinh doanh từ các vụ kiện ở Mỹ. Cụ thể là thế nào, thưa ông?

Bên cạnh lý do thượng tôn pháp luật và bảo vệ quyền lợi cá nhân, nhiều cá nhân tại Mỹ đâm đơn kiện vì muốn nhận được số tiền bồi thường lớn. Nhiều vụ việc tưởng chừng “cỏn con” nhưng họ đòi số tiền bồi thường lên tới cả triệu USD.

Hẳn nhiều người vẫn nhớ vụ một người phụ nữ tại Mỹ đã kiện McDonald's đòi bồi thường 2,9 triệu USD vì bán cho bà cốc cà phê quá nóng. Hay, một người đàn ông kiện tiệm giặt ủi đòi bồi thường… 54 triệu USD vì đã làm mất chiếc quần của ông ta.

Nhiều cá nhân tại Mỹ đâm đơn kiện vì muốn nhận được số tiền bồi thường lớn

Những ví dụ trên cho thấy, việc người Mỹ thích đâm đơn đi kiện có thể dẫn đến những án phạt quá khắc nghiệt hoặc không phù hợp với mức độ sai lầm. Đây là mặt trái khi điều này không chỉ làm tổn hại đến danh tiếng và kinh doanh của các công ty hay cá nhân bị kiện, mà có thể làm suy giảm giá trị của công lý và sự minh bạch trong xã hội.

- Các doanh nghiệp Việt Nam đang tiến ra thế giới, đồng nghĩa sẽ phải làm quen, va chạm với văn hóa kiện tụng như ông nói. Chúng ta nên tiếp nhận thông tin về những vụ kiện (nếu có) ra sao, thưa ông?

Vì văn hóa kiện không phổ biến tại Việt Nam nên một số người có tâm lý “phải có vấn đề gì mới bị kiện”. Điều này chưa thực sự đúng đắn và chưa phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới. Các vụ kiện không phải là điều gì quá đặc biệt hay nguy hiểm, mà là một phần của quy trình pháp lý để bảo vệ quyền lợi và lợi ích của các bên liên quan.

Chính vì vậy, người Việt Nam cần có cái nhìn khách quan cũng như tỉnh táo trước những thông tin tương tự.

- Ông có lời khuyên gì cho các doanh nghiệp Việt nếu phải đối mặt với các vụ kiện tụng ở nước ngoài?

Các doanh nghiệp Việt Nam đang có nhiều cơ hội và thách thức khi mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế. Để có thể thành công trong môi trường cạnh tranh cao, các doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng về các khía cạnh pháp lý, văn hóa và thương mại.

Một trong những khía cạnh quan trọng là việc phòng ngừa và giải quyết các tranh chấp phát sinh trong quá trình kinh doanh. Các doanh nghiệp nên tìm hiểu kĩ về các quy định pháp luật, quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi tham gia vào các hợp đồng, giao dịch và hợp tác với các bên liên quan ở nước ngoài.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng nên có sự hỗ trợ của các chuyên gia luật sư có kinh nghiệm và uy tín trong lĩnh vực quốc tế, để có thể bảo vệ quyền lợi của mình khi xảy ra các vụ kiện tụng. Các doanh nghiệp cũng nên tôn trọng và thích ứng với các giá trị văn hóa, đạo đức kinh doanh của các đối tác và khách hàng ở nước ngoài, để xây dựng được lòng tin và hợp tác lâu dài.

- Xin cảm ơn ông!

P.V