VHO- Thời gian qua, một số người đến bệnh viện khám với một vùng viêm tấy, lở loét nằm ở vùng gáy, lưng và được chẩn đoán là “Hậu bối” hay còn gọi là bệnh than. Các bệnh nhân có đặc điểm chung là bệnh lý nền (tiểu đường), có một số trường hợp do điều trị không đúng hoặc tự ý đắp lá đã gây tổn thương lan rộng, hoặc biến chứng, có thể nguy hiểm đến tính mạng.

 

 Bệnh nhân quốc tịch Sri Lanka được điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

Điển hình là một bệnh nhân nam giới quốc tịch Sri Lanka. Vốn làmột nhân viên tàu viễn dương, mang trong mình bệnh tiểu đường mạn tính, trong những tháng ngày lênh đênh trên biển ông không may xuất hiện các cụm nhọt nhiễm trùng vùng lưng. Vì điều kiện thiếu thốn thuốc men trang thiết bị, tổn thương nhanh chóng lan rộng và tạo thành ổ mủ dọc suốt chiều dài từ lưng xuống tận 2 bên hông.

Mắc bệnh đúng thời điểm đại dịch Covid-19 đang bao trùm, ông và các thủy thủ phải mất 40 ngày mới cập được cảng Quảng Ninh (Việt Nam). Ngay khi đặt chân lên bờ ông đã được đưa đến cơ sở y tế địa phương hội chẩn và sau đóchuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức điều trị trong tình trạng nhiễm trùng dai dẳng, đường huyết dao động. Bệnh nhân được tiến hành hội chẩn và phẫu thuật rạch tháo mủ, cắt lọc làm sạch các ổ nhiễm trùng vùng lưng, đùi cùng với việc kiểm soát đường huyết. Vi khuẩn xét nghiệm là tụ cầu vàng - Staphylococcus Aureus.

Chỉ sau 1 tuần các vết thương của ông đã tiến triển rất tốt, các bác sĩ đã có thểchuyển sang thì2 tạo hình vết thương và khép lại vết mổ. Chia sẻ với các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, bệnh nhân người Sri Lanka cho hay rất sự may mắn khi được đặt chân lên đất nước Việt Nam, nơi các bác sĩ tận tụy nhiệt tình, chuyên môn tốt đã giải phóng cho ông khỏi đau đớn vàchảy mủ kéo dài suốt hơn 1 tháng. Ông cũng bày tỏsự khâm phục vềviệc chống dịch Covid-19 của Việt Nam đã làm rất tốt, nên các cơ sở y tế đã có thể tiếp nhận người bệnh ngoại quốc đến điều trị. Một trường hợp khác là bệnh nhân nữ 75 tuổi (Hà Nội), bà có tiền sử điều trị tiểu đường nhiều năm, ung thư vú trái đã mổ. Bệnh nhân bị sưng tấy đau lưng 2 tuần nhưng do tâm lý sợ đến bệnh viện nên tự điều trị, tổn thương lan rộng đau nhức nhiều mới đến khám.

Bác sĩ khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn - đơn vị chăm sóc vết thương của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã điều trị cho người bệnh ổn định và tiến hành phẫu thuật với kết quả xét nghiệm là do vi khuẩn Staphylococcus Aureus. Gần đây nhất ngày 23.5, các bác sĩ trong kíp trực cấp cứu đã tiến hành phẫu thuật cho người bệnh nữ 56 tuổi đến từ Lạc Thủy (Hòa Bình) với tổn thương vùng gáy gần 2 tuần. Tổn thương là những ổ áp xe nhỏ nhiều vách và ngóc ngách, tổ chức dưới da hoại tử và mủ trắng. Kết quả xét nghiệm mủ cũng là do vi khuẩn Staphylococcus Aureus. PGS.TS Nguyễn Đức Chính, người trực tiếp phẫu thuật cho bệnh nhân cho biết “Hậu bối” trước đây hay được dùng với thuật ngữ là Anthrax - bệnh than hoặc tiếng anh là Carbuncle được định nghĩa là cụm nhọt, bao gồm nhiều các nhọt nhỏ do viêm lỗ chân lông tập trung thành đám tạo nên và có quá trình hoại tử phần mềm tổ chức dưới da. Từ hậu bối hay bệnh than xuất phát từ từ Latin “Carbunculus” có nghĩa là hòn than nhỏ(a small coal), là khối đau cứng như đá vì vị trí xuất hiện hay nằm phía thân sau của cơ thể nên được dân gian dùng từ Hậu (phía sau) Bối (u, nhọt) có nghĩa là u nhọt nằm phần sau cơ thể.

Ở Việt Nam bệnh còn được gọi là “cụm nhọt tổ ong” hay “nhọt gương sen” do hình ảnh tổn thương khi vỡ mủ lỗ chỗ giống như tổong hoặc như gương sen đã lấy hết hạt. Tác nhân gây bệnh chủyếu là do tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus). Nếu không được xử lý, nhiễm trùng có thể lan tỏa đến các phần khác của cơ thể. Hậu bối hay mọc ở gáy, lưng, ở những người có sức đề kháng kém, người cao tuổi, người mắc bệnh đái tháo đường... “Hậu bối” xuất hiện ban đầu là một đám mảng đỏ có đường kính rất khác nhau, có thể từ 5-10-20cm kèm theo biểu hiện viêm đỏ, sưng tấy, gồ cao, đau, có nhiều ngòi, tiến triển hoại tử tổ chức dưới da, tổn thương lõm sâu khoảng 0,5-1cm.

“Hậu bối không tự khỏi theo cách thay băng thông thường hoặc tự uống thuốc mà cần sự can thiệp của các bác sĩ. Hơn nữa, khác với nhọt bọc là tổn thương rất nông và thường là một khối mủ có thể trích đơn giản, hậu bối bắt buộc phải phẫu thuật mở rộng và lấy tổ chức hoại tử bên dưới mới khỏi được. Do đó khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên của bệnh, đặc biệt là người đề kháng kém hay có bệnh chuyển hóa như đái tháo đường… cần đến ngay các cơ sở y tế khám và điều trị, tránh những diễn biến nặng của bệnh có thể gây ra hậu quả đáng tiếc, thậm chí biến chứng nhiễm khuẩn huyết còn có thể gây tử vong”, bác sĩ Nguyễn Đức Chính nhấn mạnh.

 VIỆT THANH