VHO - Cây gạo hoa vàng sắc cam ở thôn 3 Thiết Sơn, xã Thạch Hóa (huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình) đã được công nhận là cây di sản đầu tiên ở Quảng Bình. Cây gạo này là biểu trưng về sức sống bền bỉ, được người dân coi như báu vật.

Cây gạo cổ thụ ở thôn Thiết Sơn mọc bên cánh đồng lúa

Xã Thạch Hóa nằm ở thượng nguồn sông Gianh với khung cảnh hữu tình một bên là sông, một bên là những dãy núi đá vôi trùng điệp. Vùng đất này được nhiều người biết đến với khu vực bảo tồn tự nhiên loài voọc gáy trắng, thuộc bộ linh trưởng quý hiếm.

Tháng ba, hoa gạo nhuộm vàng sắc cam

Sừng sững bên cánh đồng lúa, cây gạo hoa vàng sắc cam ở thôn Thiết Sơn (xã Thạch Hoá) nằm trong khu vực rừng đặc dụng bảo vệ đàn voọc gáy trắng Tuyên Hoá. Cây gạo cổ thụ này khoảng 500 tuổi, có chu vi gốc 18m, chu vi thân 14m, cao khoảng 25m. Thân cây to đến mức 10 người đứng dưới gốc mà như bị gốc cây nuốt chửng. Cạnh cây gạo có một miếu thờ mà người dân gọi là miếu thờ thần rừng.

Cây gạo cổ thụ này có chu vi gốc 18m

Ông Mai Xuân Thưởng (92 tuổi, ở thôn Thiết Sơn, Thạch Hoá) nhớ lại, trước đây trong khu vực lèn này, còn có một số cây gạo tương tự nhưng trải qua thời gian và chiến tranh, nay chỉ còn một cây duy nhất. Khi tôi sinh ra, cây gạo đã phát triển rất lớn. Cây gạo là một nhân chứng lịch sử chứng kiến nhiều đổi thay của quê hương. Cứ vào tháng 3 khi thời tiết ấm áp thì hoa gạo bắt đầu nở.

Hoa gạo màu vàng cam, màu hoa hiếm thấy

Từ những bông hoa đầu tiên màu cam dần dần nở vàng rực cả cây. Cũng vào thời điểm tháng 3 này ở Thạch Hóa, những đàn voọc và nhiều loài chim thường tìm đến cây gạo cổ thụ để kiếm ăn, ríu ran trên cành cây tạo nên cảnh sắc yên bình ở vùng quê.

Cảnh sắc yên bình bên lèn núi ở thôn Thiết Sơn, xã Thạch Hoá (Tuyên Hoá)

Là người tâm huyết với môi trường xanh, ông Nguyễn Thanh Tú, nhân viên khu bảo tồn voọc gáy trắng Tuyên Hóa cùng với người dân địa phương đã phát quang và bảo vệ cây gạo cùng với loài voọc quý hiếm như một biểu tượng của làng.

Tháng ba, hoa gạo bung nở

Ông Hồ Duy Thiện, Chủ tịch Hội Di sản Văn hoá huyện Tuyên Hoá cho biết, hội đủ các yếu tố của một cây di sản, tháng 4.2023, chúng tôi đã làm hồ sơ trình cấp có thẩm quyền xem xét công nhận cây gạo cổ thụ ở Thạch Hóa là Cây Di sản Việt Nam. Ngày 23.5.2023, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã có văn bản thông báo “Cây gạo ở thôn 3 Thiết Sơn (xã Thạch Hóa) đã được xét duyệt là Cây Di sản Việt Nam”.

Cây gạo ở thôn Thiết Sơn đã được công nhận là cây di sản đầu tiên ở Quảng Bình

Ông Thiện cho biết thêm, hiện nay, xã Thạch Hoá đã mở đường vào khu vực cây gạo hoa cam. Xung quanh cây di sản này đã được phát quang, dọn dẹp thực bì để phục vụ nhu cầu tham quan, chiêm ngưỡng của người dân.

Cây gạo được người dân Thạch Hoá xem như báu vật của làng

Theo ông Trần Ngọc Hải, Phó Chủ tịch Hội đồng Cây Di sản Việt Nam cho biết: Hiện nay cả nước có hơn 4.000 cây di sản đã được công nhận. Riêng ở Quảng Bình, cây gạo ở Thạch Hóa là cây di sản đầu tiên. Điều đáng chú ý, giống cây gạo thường có 2 màu hoa đỏ và trắng, riêng cây gạo ở Thạch Hóa hoa lại là màu vàng cam. Màu này rất ít nơi có nên rất đặc biệt.

Có thể nói, cây gạo hoa vàng sắc cam là niềm tự hào của người dân địa phương, là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, tinh thần đoàn kết của người dân Thạch Hoá.

TÂN BÌNH