Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Chính trị

28 Tháng Ba 2024

“Huyền thoại gò Rồng ấp”: Huyền tích hấp dẫn về vua Lý Công Uẩn

Thứ Sáu 28/10/2022 | 14:11 GMT+7

VHO- Vở cải lương Huyền thoại gò Rồng ấp vừa được Nhà hát Cải lương Việt Nam ra mắt, mang tới nhiều cảm xúc cho khán giả về tình mẫu tử thiêng liêng qua huyền tích về  Lý Công Uẩn, vị Hoàng đế khai quốc của triều Lý, một trong những triều đại phong kiến phát triển rực rỡ bậc nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông tới xem và tặng hoa chúc mừng các nghệ sĩ

Đây là tác phẩm sân khấu do PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ viết kịch bản dựa trên những huyền tích dân gian về sự ra đời của Lý Công Uẩn do đạo diễn TS.NSND Triệu Trung Kiên dàn dựng cho Đoàn Cải lương thể nghiệm của Nhà hát Cải lương Việt Nam. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông đã tới dự và tặng hoa chúc mừng các nghệ sĩ trong buổi ra mắt vở.

Huyền thoại gò Rồng ấp chọn bối cảnh giai đoạn đất nước vừa qua thời loạn 12 sứ quân, trong ranh giới nhỏ hẹp vùng Hoa Lư của vua Đinh Tiên Hoàng, để rồi sau đó có cuộc vươn mình xuất hiện của triều Lý. Chuyện kịch kể về một người con gái ở xóm Long Châu, thuộc hương Diên Uẩn, châu Cổ Pháp tên là Phạm Thị Ngà, vốn là người giúp việc ở chùa Tiêu - nơi sư Vạn Hạnh trụ trì. Một hôm, Thị Ngà đến lễ hội Nõ - Nường, một lễ hội dân gian đậm tính phồn thực của người Việt cổ, khi trở về Thị Ngà đã mang thai. Cùng thời gian đó, Thiền sư La Quý An vốn có tài thông thiên nên đã viết một bài kệ tiên tri ngụ ý rằng: Tháng 10  năm Kỷ Dậu, tức là 36 năm sau đó, một triều đại lẫy lừng sẽ hiển hiện, xây quốc thống vững bền, đó là triều Lý. Gò Rồng Ấp chính là nơi phát mệnh đế vương, hiện có mộ phần gia tiên họ Phạm. Con cháu nhà ấy ắt làm lên nghiệp lớn... Điềm báo ấy ứng với việc mộ táng cha mẹ Thị Ngà đang được chôn cất ở gò Rồng Ấp và bào thai đang lớn dần trong cơ thể Thị Ngà khi đó. Ở hương Diên Uẩn có một phú hộ tên là Hồng Kỳ vô tình biết chuyện, bởi lòng tham vô độ đã bốc mả cha mình đem táng ở gò Rồng Ấp với hy vọng con cháu sau này sẽ làm nên nghiệp đế. Hắn biết Thị Ngà đang mang thai thiên tử nên bày mưu hãm hại, nhưng Thị Ngà may mắn vượt qua kiếp nạn, sinh con trước cổng chùa Cổ Pháp, sau đó qua đời. Đứa bé được sư Khánh Văn, trụ trì chùa Cổ Pháp mang về nuôi nấng chính là Lý Công Uẩn, sau này trở thành hoàng đế khai quốc triều Lý - người tạo dựng kinh đô Thăng Long nghìn năm rạng rỡ.

Hình ảnh Thiền sư Vạn Hạnh của NSƯT Trần Quang Khải bay lên sáng đẹp trong không trung

Huyền thoại về vị hoàng đế Lý Công Uẩn vốn đã hấp dẫn nhưng khi đưa vào sân khấu cải lương đã khai thác được những thế mạnh làm nổi bật giá trị tư tưởng cũng như chú trọng tới những khai thác văn hóa. Vở diễn như  một bức tranh mô phỏng xã hội Việt Nam thời kỳ đầu xuất hiện các triều đại phong kiến tập quyền độc lập. Vở diễn đưa người xem về với văn minh châu thổ sông Hồng với những phong tục tập quán đặc sắc của người Việt cổ, cùng tín ngưỡng như linh tinh phồn thực bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo. Chính vì vậy, ê kíp dàn dựng vở diễn trên cơ sở kết hợp phương pháp sân khấu hiện thực và biểu hiện, đưa thủ pháp ước lệ không gian, thời gian của sân khấu tự sự phương Đông vào vở diễn ở mức độ hợp lý để tạo nên một vở kịch đậm chất huyền thoại cổ tích.

Lễ hội Phồn thực Linh tinh tình phộc được thể hiện vô cùng sinh động trên sân khấu cải lương

Vở cải lương Huyền thoại gò Rồng ấp mang đến cho khán giả thông điệp: Cõi đất, khoảng trời nước Nam là chốn địa linh nhân kiệt, nơi đã hội tụ tinh anh để hun đúc và sản sinh ra những con người làm rạng danh cho đất nước. Đồng thời khẳng định cái ác, cái xấu xa luôn phải lùi bước trước cái chân, cái thiện, lòng nhân ái và tình yêu thương vô bờ của con người. Thành viên Hội đồng nghệ thuật của Bộ VHTTDL, NSƯT Lê Chức chia sẻ: Câu chuyện về đức Lý Thái Tổ mang tính huyền thoại, có thể thực có thể không thực nhưng nhiều khi cái không thực lại được người ta tin thậm chí còn hơn cả cái thực. Và nếu lý giải cái không thực để làm sáng đẹp hơn cho nhân vật thì là một thành công với văn học nghệ thuật, vở cải lương Huyền thoại gò rồng ấp đã làm được điều này. Huyền thoại gò Rồng ấp đặt ra một vấn đề thời sự mang giá trị tư tưởng của thời đại, của đất nước, khi mà chúng ta đang cần kêu gọi lòng tự hào dân tộc, tri ân những con người đã xây nên đất nước mà ở đây là đức Lý Công Uẩn. Tìm về lịch sử, lý giải nguồn gốc ra đời của Lý Công Uẩn cũng là để thể hiện ước vọng về một vị minh quân sẽ làm cho nước non rạng rỡ và trường tồn. Ngày hôm nay chúng ta đang rất cần những con người tử tế, những người lãnh đạo đất nước, cũng giống như thời xưa mong ước có một vị minh quân tài giỏi thì đất nước hưng thịnh, còn một hôn quân thì dất nước sẽ suy tàn.

Mỗi vai diễn dẫu chính hay phụ đều rất sắc nét trên sân khấu

Đầy niềm vui, NSND Vương Hà nói: “Tôi thực sự cảm phục ê kíp sáng tạo nên tác phẩm này. Tôi cũng rất hài lòng với dàn diễn viên tham gia vở, họ diễn rất chuyên nghiệp, rất giỏi. Những vai chính như đào thương của Minh Nguyệt (vai Phạm Thị Ngà), kép của NSƯT Trần Quang Khải (vai Thiền sư Vạn Hạnh) các bạn hát và diễn rất tuyệt vời. Bất ngờ hơn là những gương mặt diễn viên lâu nay vắng bóng hoặc mới xuất hiện cũng đã tạo ấn tượng rất tốt như Ngọc Linh vai Thị Nhài, con gái Phú hộ, Lệ Hằng vai cụ Cố, Thiên Kiều vai Bà Phú hộ, Xuân Thông vai Phú hộ ...

Một vở diễn huyền thoại về một nhân vật lịch sử rất khó có thể làm hay và hấp dẫn, điều ghi nhận lớn nhất chính là vở diễn đã thực sự cuốn hút người xem từ đầu đến cuối vở bởi cách kể chuyện, cách dàn dựng và diễn xuất của nghệ sĩ biểu diễn. Có rất nhiều những trò diễn hấp dẫn thu hút người xem như khai thác từ những nét văn hóa độc đáo như lễ hội phồn thực linh tinh tình phộc, mả táng hàm rồng... Ngay như việc cũng từ lễ hội linh tinh tình phộc, hình ảnh sư Vạn Hạnh gặp Thị Ngà, hình ảnh thiền sư Vạn Hạnh của NSƯT Trần Quang Khải bay lên sáng đẹp trong không trung đã thể hiện phần nào sự khao khát lứa đôi của Thị Ngà, lý giải về sự ra đời của Lý Công Uẩn là do một sự hun đúc, run rủi, sắp bầy của hồn thiêng sông núi, từ tinh túy của cõi trời, cõi đất nước Nam.  

Âm nhạc của NSND Hoàng Anh Tú và thiết kế mỹ thuật của họa sĩ, NSƯT Doãn Bằng đã đóng góp không nhỏ vào công cuộc tìm tòi sáng tạo mang tính thử nghiệm của tác phẩm. Có thể thấy nhiều ý tưởng xung quanh thiết kế về mặt mỹ thuật sân khấu của họa sĩ Doãn Bằng, chiếc gò rồng ấp nằm chễm chệ trên sân khấu nhưng với những thiết kế linh hoạt đã làm thay đổi nhiều không gian sân khấu, tạo đất diễn cho diễn viên. Đạo diễn và nghệ sĩ biểu diễn tha hồ khai thác không gian mà họa sĩ đã sáng tạo nên một cách thiên biến vạn hóa. Chỉ một chi tiết xử lý trong trang trí cũng đã diễn tả được một không gian mới như một tấm mái liếp đã thành nơi ở mộc mạc của Thị Ngà nương náu, chỉ cần một tấm pano hoa văn cổ đã khơi gợi sự giàu có của nhà phú hộ...

Vở diễn chắc chắn sẽ thu hút dược nhiều tầng lớp khán giả

Những ai đã đi xem kịch Huyền thoại gò Rồng ấp do chính đạo diễn, NSND Triệu Trung Kiên dàn dựng cho Sân khấu Lệ Ngọc thì khi xem bản cải lương sẽ vẫn có những cảm xúc và ấn tượng mới mẻ. Có thể thấy ở bản dựng cho sân khấu cải lương, đạo diễn đã khai thác triệt để khía cạnh biểu diễn tâm lý nhân vật, đặc biệt là vở diễn tiếp thu được những giá trị của sân khấu truyền thống và cả những giá trị của nghệ thuật đương đại. Huyền thoại gò Rồng ấp là một trong những tác phẩm nổi bật theo xu hướng đưa nghệ thuật cải lương tiếp cận với đương đại trong cách dàn dựng và diễn xuất. Liên tục tiếp thu cái mới, đổi mới tư duy sáng tạo luôn là những ghi nhận cho những tác phẩm sân khấu gần đây của nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Việt Nam.

Tác giả kịch bản vở Huyền thoại gò Rồng ấp, PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ hiện là Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ươngchia sẻ : Tôi thấy rất hài lòng với cả hai bản diễn kịch nói và cải lương do đạo diễn, NSND Triệu Trung Kiên dàn dựng. Một kịch văn học hóa thân trong 2 loại hình nghệ thuật: kịch nói (nhiều yếu tố sân khấu hiện đại) và cải lương (sân khấu dân tộc)  nhưng đều thể hiện được nội dung tư tưởng và ý đồ của tác giả như thông điệp tư tưởng, yếu tố văn hóa, tín ngưỡng, tâm linh... Đồng thời mỗi bản diễn đều có sức hấp dẫn riêng bởi ngôn ngữ nghệ thuật của từng loại hình. Phải nói tới sự đổi mới hình thức thể hiện đã tạo nên sự tươi mới cho từng tác phẩm cũng như góc nhìn chiều từ một kịch bản văn học.

Hai nghệ sĩ: NSƯT Quang Khải vai Thiền sư Vạn Hạnh và nghệ sĩ Minh Nguyệt vai Phạm Thị Ngà đã góp phần không nhỏ cho thành công của vở diễn

Huyền thoại gò Rồng ấp mang đến cho khán giả thông điệp: Cõi đất, khoảng trời nước Nam là nơi địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ tinh anh để hun đúc và sản sinh ra những con người làm rạng danh cho đất nước. Đồng thời khẳng định cái ác, cái xấu xa luôn phải lùi bước trước cái chân, cái thiện, lòng nhân ái và tình yêu thương vô bờ của con người. Vở diễn là một tác phẩm nghệ thuật có tính giải trí cao mà vẫn đậm chất trữ tình và đầy tính triết lý. Chắc chắn sẽ không chỉ có người lớn tuổi mê mà cả những người trẻ cũng sẽ bị cuốn hút bởi một cách dàn dựng làm mới cải lương của ê kíp sáng tạo Huyền thoại gò Rồng ấp.

THÚY HIỀN; ảnh: QUANG TẤN

Print

Hãy Đăng nhập hoặc Đăng ký đăng nhận xét.

Danh mục bài viết

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập:NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top