Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Chính trị

29 Tháng Ba 2024

Cần có chính sách hỗ trợ thỏa đáng cho các Nghệ nhân Ưu tú

Thứ Tư 02/03/2022 | 10:06 GMT+7

VHO- Tỉnh Kon Tum hiện có 71 nghệ nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Trong số này, chỉ có 41 nghệ nhân được xét hỗ trợ theo Nghị định 109 ngày 28.5.2015 của Chính phủ, số còn lại không được hỗ trợ. Việc không được hỗ trợ theo Nghị định 109 khiến những nghệ nhân này gặp khó khăn trong cuộc sống và cũng là một trong những nguyên nhân khiến họ không mặn mà với công tác bảo tồn các giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống các dân tộc .

 Nghệ nhân Ưu tú A Lễ (66 tuổi) ở xã Măng Cành, huyện Kon Plông (Kon Tum) mong muốn Nhà nước có chính sách hỗ trợ đối với các Nghệ nhân Ưu tú

 

 Nỗi băn khoăn của các Nghệ nhân Ưu tú

Báo cáo của Sở LĐ,TB&XH tỉnh Kon Tum cho thấy, qua quá trình rà soát, trong số 71 Nghệ nhân Ưu tú của tỉnh đã được Chủ tịch nước phong tặng, có 41 nghệ nhân có thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn nên được nhận chế độ đãi ngộ theo Nghị định số 109/2015/NĐ-CP; 30 nghệ nhân còn lại không được nhận chế độ đãi ngộ. Trong đó, 15 nghệ nhân có mức thu nhập cao hơn mức lương cơ bản (1.490.000 đồng) không đủ điều kiện để hưởng trợ cấp hằng tháng, 9 nghệ nhân đã qua đời, 3 nghệ nhân chưa đủ tuổi (dưới 60 tuổi), 1 nghệ nhân đang hưởng chế độ chính sách cán bộ xã già yếu và 2 người đang hưởng chính sách người có công và chính sách bảo trợ xã hội.

Bà Bạch Thị Mân, Phó Giám đốc Sở LĐ,TB&XH cho biết, việc xác định đối tượng được hưởng chế độ đãi ngộ theo Nghị định số 109/2015/NĐ-CP được Sở rà soát kỹ lưỡng, dựa trên thu nhập bình quân đầu người hằng tháng của hộ gia đình được tính theo tổng thu nhập trong 12 tháng qua của hộ gia đình chia cho tất cả các thành viên. Khi mức lương cơ sở thay đổi, thu nhập bình quân đầu người hằng tháng của hộ gia đình được áp dụng theo mức lương cơ sở thay đổi.

“Căn cứ điều 3, Nghị định 109/2015 thì nghệ nhân thuộc hộ gia đình có thu nhập dưới 50% mức lương ở cơ sở thực hiện với mức hỗ trợ 850.000 đồng/tháng. Nghệ nhân thuộc hộ gia đình từ 50% đến dưới mức lương cơ sở được hỗ trợ 700.000 đồng/ tháng. Mức lương cơ sở được quy định tại khoản 2, điều 3, nghị định 38/2019 của Chính phủ là 1.490.000 đồng”, bà Mân cho hay.

Nghệ nhân Ưu tú A Lễ (66 tuổi) ở làng Kon Chênh, xã Măng Cành, huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) được Chủ tịch nước phong tặng năm 2019 thuộc loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian. Nghệ nhân Ưu tú A Lễ có thể chơi thuần thục các loại nhạc cụ như cồng, chiêng, trống… Đáng chú ý, ông là 1 trong 3 người trong cộng đồng dân tộc Mơ Nâm (nhánh của Xơ Đăng) biết trình diễn thổi tà vẩu.

Nói về chế độ hỗ trợ từ khi được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, già A Lễ cho biết: Ngoài khoản tiền 13 triệu nhận kèm cùng với danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, ông không được nhận thêm một khoản hỗ trợ nào. Điều khiến ông băn khoăn là trong làng Kon Chênh có 3 Nghệ nhân Ưu tú, chỉ có hai nghệ nhân được nhận hỗ trợ hằng tháng là già A Nuông và già A In, cùng với mức nhận 800.000 đồng/tháng.

“Tôi năm nay cũng có tuổi rồi, không còn tham gia lao động, sản xuất được như trước nữa, nên gần như không có thu nhập. Tôi rất mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ. Nếu không có hỗ trợ bằng tiền, tôi cũng mong muốn có được thẻ Bảo hiểm y tế để đỡ phần nào kinh phí mỗi khi khám, chữa bệnh”, Nghệ nhân Ưu tú A Lễ cho biết.

Tương tự, nghệ nhân Blong Vẽ (77 tuổi), già làng thôn Đắk Răng, xã Đắk Dục, huyện Ngọc Hồi (tỉnh Kon Tum) là người đi đầu trong công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị nghệ thuật truyền thống của người Giẻ Triêng trên địa bàn huyện Ngọc Hồi. Năm 2015, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Ngoài số tiền được nhận hỗ trợ một lần, ông không được nhận bất kỳ chế độ hỗ trợ nào khác. Để có thu nhập trang trải cuộc sống, Nghệ nhân Ưu tú Blong Vẽ tham gia trình diễn tại các lễ hội, ngoài ra ông còn tự làm các loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc như khèn, đoar, pin, đôl đô… để bán cho du khách làm quà lưu niệm. Từ khi dịch Covid-19 bùng phát, các hoạt động du lịch bị đình trệ, nguồn thu nhập của gia đình ông không còn như trước, cuộc sống gặp nhiều khó khăn.

“Nhớ nghề, già vẫn vào rừng tìm nguyên vật liệu để làm ra những loại nhạc cụ, chỉ mong dịch bệnh sớm qua đi để có thể “làm” du lịch như trước. Bên cạnh đó, cũng mong mỏi có được chính sách hỗ trợ, vì tuổi đã cao, chẳng biết còn có thể trình diễn nghệ thuật và làm nhạc cụ được đến bao giờ nữa”, Nghệ nhân Ưu tú Blong Vẽ tâm sự.

 Không được hỗ trợ hằng tháng, Nghệ nhân Ưu tú Blong Vẽ (77 tuổi) ở xã Đắk Dục, huyện Ngọc Hồi (Kon Tum) thường xuyên tham gia biểu diễn, trình diễn làm nhạc cụ truyền thống để có thu nhập

Cần có cơ chế chính sách hỗ trợ

Nghệ nhân Ưu tú A Jar (75 tuổi) ở làng Plei Đôn, phường Quang Trung, TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum) là người Xơ Đăng duy nhất ở Kon Tum dịch hàng chục bộ sử thi từ tiếng Ba Na, Xơ Đăng sang chữ quốc ngữ. Nghệ nhân A Jar cho biết, bản thân ông cũng không được nhận hỗ trợ hằng tháng, tuy nhiên với công việc dịch sử thi, truyền dạy sử thi và đảm nhận việc dịch trên Báo ảnh của Báo Kon Tum nên cũng có thu nhập để lo cho hai vợ chồng già.

“Tôi thấy tôi đã khó nhưng nhiều nghệ nhân nổi tiếng ở Kon Tum còn khốn khổ hơn. Mặc dù có người là Nghệ nhân Ưu tú nhưng cuộc sống của họ không đủ như các nghệ nhân A Lưu (Ba Na), nghệ nhân A Bét (Ba Na nhánh Rơ Ngao)… Nhà nước cần có chính sách đãi ngộ cho họ để đảm bảo cuộc sống, khuyến khích, giúp đỡ họ có đời sống đỡ vất vả hơn. Phải no cái bụng thì mới hát, mới kể sử thi và bảo tồn, truyền dạy văn hóa truyền thống được”, Nghệ nhân Ưu tú A Jar kiến nghị.

Theo ông Phan Văn Hoàng, Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Kon Tum, chiếu theo điểm a, b, c khoản 1 Điều 2 của Nghị định số 109/2015/NĐ-CP của Chính phủ, chỉ có những Nghệ nhân Ưu tú đủ 55 tuổi trở lên (đối với nữ) và đủ 60 tuổi trở lên (đối với nam) không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng; khuyết tật nặng hoặc đặc biệt nặng; mắc một trong các bệnh cần chữa trị dài ngày theo danh mục do Bộ Y tế quy định mới được hưởng chính sách đãi ngộ. Điều này có nghĩa các nghệ nhân không còn sức khỏe để tham gia công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống được hưởng chế độ đãi ngộ; những nghệ nhân khỏe mạnh không được hưởng.

“Nếu các nghệ nhân không nhận được hỗ trợ theo Nghị định 109 của Chính phủ sẽ ảnh hưởng tiêu cực trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, họ không còn mặn mà trong việc tham gia bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống của dân tộc”, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Kon Tum băn khoăn.

Cũng theo Phó Giám đốc Sở VHTTDL Kon Tum, để thực hiện chính sách cho các Nghệ nhân Ưu tú được phổ biến, rộng rãi hơn, góp phần vào công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống, Sở VHTTDL Kon Tum đã có đề xuất, kiến nghị với các cấp, Bộ, ngành liên quan xem xét, nghiên cứu tham mưu Chính phủ điều chỉnh, bổ sung một số quy định liên quan công tác đãi ngộ đối với các nghệ nhân thực hành di sản văn hóa để việc triển khai thực hiện đạt hiệu quả và phù hợp với thực tiễn hiện nay.

“Sở cũng kiến nghị, đề xuất Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu Chính phủ ban hành văn bản quy định định mức chi tiết về chế độ đãi ngộ đối với các chủ thể văn hóa tham gia công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc nói chung, cho các nghệ nhân dân gian chưa được phong tặng danh hiệu nói riêng. Nhằm đảm bảo quyền lợi, kịp thời động viên khích lệ đồng bào các dân tộc thiểu số tích cực tham gia công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc”, ông Phan Văn Hoàng nhấn mạnh.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, không chỉ Kon Tum, đây cũng là chính sách bất cập đối với các Nghệ nhân Ưu tú nói riêng, nghệ nhân nói chung trên toàn quốc. Với những tỉnh, thành được chính quyền địa phương quan tâm như Bắc Ninh thì các nghệ nhân được hưởng nhiều chính sách đãi ngộ, nhưng đa phần các tỉnh, thành khác thì chỉ trông chờ vào quy định chung của Nhà nước. Cần một chính sách vĩ mô, thống nhất trong toàn quốc, nhất là trong bối cảnh chúng ta đang triển khai các nội dung từ Hội nghị Văn hóa toàn quốc và Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam đến năm 2030. 

 Đề xuất Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu Chính phủ ban hành văn bản quy định định mức chi tiết về chế độ đãi ngộ đối với các chủ thể văn hóa tham gia công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc nói chung, cho các nghệ nhân dân gian chưa được phong tặng danh hiệu nói riêng. Nhằm đảm bảo quyền lợi, kịp thời động viên khích lệ đồng bào các dân tộc thiểu số tích cực tham gia công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc.

(Ông PHAN VĂN HOÀNG, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Kon Tum)

 

NGỌC HÒA

Print

Hãy Đăng nhập hoặc Đăng ký đăng nhận xét.

Danh mục bài viết

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập:NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top