VHO- Mặc dù liên tục đứng đầu trong danh sách quốc gia hạnh phúc nhất thế giới, nhưng Phần Lan đang phải đối mặt với nguy cơ thiếu lao động trầm trọng.

Phần Lan đang tìm lời giải cho bài toán thiếu hụt lao động Ảnh: REUTERS

Mức độ tăng trưởng dân số cực thấp, cùng với tâm lý hạn chế nhập cư, khiến áp lực già hóa dân số ngày càng nặng nề hơn ở quốc gia Bắc Âu này.

Những năm gần đây, nhiều quốc gia phát triển đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số đáng báo động. Trong đó, Phần Lan là nơi cảm nhận được tác động rõ rệt của thực trạng này. Thống kê cho thấy, cứ 100 người trong độ tuổi lao động tại nước này, thì có tới 39,2 người trên 65 tuổi. Khi xét về mức độ già hóa dân số, Phần Lan chỉ đứng thứ hai trên thế giới sau Nhật Bản. Dự báo, đến năm 2030, tỷ lệ người già tại quốc gia này có thể tăng lên 47,5%. Chính phủ Phần Lan đã cảnh báo cần phải tăng gấp đôi số lượng người nhập cư lên 20.000-30.000 mỗi năm để duy trì các dịch vụ công và giảm thâm hụt lương hưu.

Tuy nhiều năm liền Phần Lan được bầu chọn là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới, nhưng quốc gia này lại không phải là một “thỏi nam châm” thu hút người nhập cư. Do suốt một thời gian dài trước đây, tại quốc gia Bắc Âu này tồn tại tâm lý hạn chế nhập cư và không muốn tuyển dụng lao động từ bên ngoài, khiến tình trạng mất cân bằng lực lượng lao động thêm rõ nét khi mức sinh giảm. Cũng bởi vậy mà các yếu tố hấp dẫn lao động nước ngoài như chất lượng cuộc sống, tự do và công bằng giới tính, ít tham nhũng, tội phạm và ô nhiễm... đã không được phát huy lợi thế.

Đơn cử, năm 2013, có 5/8 y tá Tây Ban Nha được tuyển dụng làm việc tại thị trấn Vaasa ở phía Tây Phần Lan, đã rời đi sau vài tháng ở đó. Những người này cho biết, chi phí sinh hoạt đắt đỏ, thời tiết khắc nghiệt và ngôn ngữ phức tạp là những rào cản khiến họ không thể tiếp tục làm việc. Nhiều người nước ngoài còn phàn nàn rằng, các công ty tại Phần Lan không công nhận các chứng chỉ, bằng cấp cũng như kinh nghiệm làm việc của họ tại nước ngoài và có định kiến đối với các ứng viên không phải người Phần Lan... Chính vì thế, quốc gia hạnh phúc nhất thế giới vẫn rơi vào cơn khát lao động như nhiều quốc gia phát triển khác.

Trả lời phỏng vấn hãng tin AFP, ông Saku Tihverainen, nhà tuyển dụng của công ty Talented Solutions cho hay: “Có một điều rõ ràng mà ai cũng biết, đó là chúng tôi cần một lượng lớn lao động tới Phần Lan”. Thực tế, nhiều công ty và tổ chức tại quốc gia Bắc Âu này vẫn kiên quyết sử dụng người biết tiếng Phần Lan, thậm chí yêu cầu ứng viên phải thông thạo thứ tiếng này. Theo ông Tihverainen, tình trạng thiếu lao động đang thúc đẩy các công ty nới lỏng tư duy chỉ tuyển người Phần Lan.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu Charles Mathies của Học viện Phần Lan nhấn mạnh, sau nhiều năm trì trệ, các doanh nghiệp và chính phủ “đang ở giai đoạn mấu chốt và đang nhận ra vấn đề” do già hóa dân số. Chính phủ nước này đã triển khai chương trình “Tăng cường Nhân tài”, với mục tiêu làm cho Phần Lan hấp dẫn hơn trên trường quốc tế qua các đợt tuyển dụng địa phương. Đối tượng mà chương trình muốn thu hút là nhân viên y tế Tây Ban Nha, thợ cơ khí Slovakia, chuyên gia về công nghệ thông tin và hàng hải đến từ Nga, Ấn Độ và các quốc gia Đông Nam Á.

Ngoài ra, để giải quyết tình trạng thiếu lao động có kỹ năng, một số công ty khởi nghiệp ở Phần Lan đã và đang tạo ra các trang web tuyển dụng hướng tới việc thu hút nhiều nhân tài ở nước ngoài hơn. Một tín hiệu tích cực cho thấy, tại Phần Lan lượng người nhập cư đang cao hơn lượng người rời đi. Riêng trong năm 2019, Phần Lan đạt lượng nhập cư ròng khoảng 15.000 người. Là người đứng đầu một đô thị đa chức năng, Thị trưởng thành phố Helsinki Vapaavuori lạc quan về khả năng thu hút nhân tài châu Á của Phần Lan trong tương lai. Ông cũng tin tưởng, ưu tiên của người dân sẽ thay đổi khi hoạt động di chuyển quốc tế bình thường trở lại sau khi đại dịch Covid-19 bị đẩy lùi.

 HẢI MINH